Pomyślałem, że każdemu Czytelnikowi przyda się kompendium terminów przedawnienia różnorakich roszczeń, o które zwracają się wierzyciele. Jest to rzecz pomocna, zważywszy, że każdy prawnik na początku zawsze bada czy roszczenie uległo przedawnieniu, a dopiero później zajmuje się pozostałymi kwestiami. Kilka ważnych zasad: przedawnieniu ulegają roszczenia majątkowe; termin liczy się od dnia wymagalności roszczenia (np. upływie terminu płatności, gdy wierzyciel może już jej żądać); bieg terminu przedawnienia przerywają wniesienie pozwu i inne czynności przed sądem zmierzające do uzyskania świadczenia, ale też uznanie roszczenia (?wiem, że zalegam, zapłacę później? bądź ?proszę rozłóżcie mi na raty lub część umórzcie?) i wszczęcie mediacji. Terminy przedawnienia:
20 lat:
? roszczenie o naprawienie szkody powstałej ze zbrodni lub występku;
10 lat:
? ogólny termin, wchodzi w grę, gdy brak jest krótszych;
? roszczenia stwierdzone orzeczeniem sądowym, przed innym organem, ugodą;
5 lat roszczenia z tytułu:
? rękojmi za wady budynku, nieruchomości (ważne dla spółdzielni, wspólnot mieszkaniowych, dotyczy budynków, mieszkań oddanych po 25.12.2014 r., wcześniej 3 lata);
? zapisu testamentowego, zachowku;
? podatki (licząc od końca roku, w którym był termin ich płatności);
3 lata roszczenia z tytułu:
? świadczeń okresowych, np. czynszu najmu, dzierżawy, renty, abonamentu za telefon, Internet, alimentów, odsetek;
? prowadzonej działalności gospodarczej;
? odszkodowań (z wyjątkami);
? umowy ubezpieczenia;
? stosunku pracy (z wyjątkami);
weksla własnego dla jego wystawcy;
przyjętego mandatu karnego;
2 lata roszczenia z tytułu:
? umów sprzedaży, zamiany, dostawy, kontraktacji, o dzieło, zlecenia, rachunku bankowego;
? usług hoteli i punktów gastronomicznych wobec klientów;
? rozwiązania umowy darowizny;
1 rok roszczenia z tytułu:
? żądań pracodawcy wobec pracownika o naprawienie szkody (nie później niż 3 lata od jej wyrządzenia);
? żądań właściciela rzeczy za korzystanie z niej, zwrotu pożytków, naprawienia szkody przy zniszczeniu rzeczy;
? żądań posiadacza, wynajmującego, biorącego w użyczenie o zwrot nakładów na rzecz, a w przypadku wynajmującego także o zwrot nadpłaconego czynszu;
umowy przedwstępnej;
? rękojmi o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad;
? roszczenia z umowy przewozu, spedycji, składu, przekazu;
? nieprzyjętego mandatu karnego;
6 miesięcy roszczenia z tytułu:
? wydania przedmiotu pożyczki;
? naprawienia szkody wynikłej z utraty (uszkodzenia) rzeczy wniesionych do hotelu lub podobnego zakładu (nie później niż rok od wymeldowania się);
? żądań przewoźnika przeciwko innemu przewoźnikowi.
Gdy wierzyciel kieruje wobec nas swoje roszczenie, należy podnieść zarzut przedawnienia, np. w sprzeciwie, zarzutach od nakazy zapłaty, sprzeciwie od wyroku zaocznego, w odpowiedzi na pozew, w piśmie do sądu, czy też ustnie na rozprawie. Można to uczynić jednym zdaniem ?podnoszę zarzut przedawnienia roszczenia?, nie trzeba powoływać się na żaden przepis. Wówczas, jeśli wierzytelność jest przedawniona, powinno się wygrać sprawę.
Mariusz Astasiewicz
radca prawny