Wrzesień 1939 roku szczególnie okrutnie zaznaczył się w naszych dziejach. Napaść hitlerowskich Niemiec 1 września i zdradzieckie wbicie noża w plecy armii polskiej przez Sowietów w dniu 17 września, zagroziło biologicznemu bytowi całego narodu. Chciano nas unicestwić! Tylko dzięki podjętej walce z agresorami i – następnie – z okupantami, przetrwaliśmy jako naród.
Przez lata pomniejszano znaczenie tej wojny, a zwłaszcza polski wysiłek wojenny i zadane straty agresorom. W dniu 1 września stanęły naprzeciwko siebie trzy armie: Wojsko Polskie liczące ok. 1 miliona żołnierzy i uzbrojone w 4.300 dział i moździerzy, 800 samolotów i 870 czołgów i wozów pancernych; armia niemiecka licząca 4,8 miliona żołnierzy i uzbrojona w 10.000 dział i moździerzy, 2000 samolotów i 2700 czołgów i wozów pancernych; oraz Armia Czerwona licząca 2,7 miliona żołnierzy, 8000 dział i moździerzy, 1000 samolotów i 4000 czołgów i wozów pancernych.
Podczas walk strony poniosły ogromne straty, zwłaszcza Polska. Polskich żołnierzy zginęło ok. 70 tysięcy, rannych było ok. 133 tysięcy a do niewoli dostało się ok. 700 tysięcy. Niemców poległo od 40 do 90 tysięcy a rannych zostało od 56 do 150 tysięcy. Rosjan poległo ok. 3 tysięcy a rannych zostało od 40 do 60 tysięcy. Znane są dane o wysokości strat w sprzęcie po stronie Niemieckiej. Zniszczonych zostało ok. 1000 czołgów i wozów pancernych i ok. 12 tysięcy samochodów. W lotnictwie straty wyniosły ok. 1290 samolotów.
Przez okres całej okupacji, by utrzymać ten rejon Europy, Niemcy w Polsce na stałe musiały utrzymywać w gotowości bojowej setki tysięcy żołnierzy. Ewenementem było to, że Hitlerowi nie udało się wyeliminować Polski z wojny pomimo „przegranego września”. Wojsko Polskie zostało odbudowane i to nie tylko poza granicami kraju, ale również pod okupacją jako Armia Krajowa. Państwo polskie nadal istniało. Rząd Polski wykonywał swoje powinności, zaś naczelne władze polityczne i wojskowe Polski Podziemnej znajdowały się przez cały czas w Warszawie pod nosem SS i Gestapo. Druga Rzeczpospolita żyła i walczyła. Przetrwała dzięki wyjątkowemu społeczeństwu ceniącemu wolność. Historyk Norman Deivis napisał: „Polska ma najpiękniejszą kartę walk o niepodległość z krajów całej Europy”.
Kazimierz A.Zych