06. Tańsze sądy

Z dniem 2 marca br. wchodzą w życie przepisy wprowadzające nowe zasady ponoszenia kosztów sądowych w sprawach cywilnych – nowe wysokości opłat, rozszerzony krąg podmiotów zobowiązanych do zapłaty, więcej opłat stałych. Nowa ustawa zmienia również niektóre przepisy kodeksu cywilnego i innych ustaw.

Od pozwów wniesionych do sądu po 2 marca 2006 r., będą pobierane opłaty (dotychczas był to „wpis”), których wysokość ulegnie znacznym zmianom. W sprawach majątkowych, do tej pory wpis wynosił 8% wartości przedmiotu sporu, teraz – 5%. Tańsze sądy
Od pozwów wniesionych do sądu po 2 marca 2006 r., będą pobierane opłaty (dotychczas był to „wpis”), których wysokość ulegnie znacznym zmianom. W sprawach majątkowych, do tej pory wpis wynosił 8% wartości przedmiotu sporu, teraz – 5%. Nowe przepisy wyróżniają opłaty: stałą – w wysokości jednakowej, niezależnie od wartości przedmiotu sporu, stosunkową – w sprawach majątkowych i wynosi 5%, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100.000 zł, podstawową – wynosi 30 zł i stanowi minimalną opłatę, którą strona jest zobowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie. Aby przyspieszyć postępowanie sądowe, powstał obowiązek uiszczania opłaty wraz z pismem składanym do sądu. Dotyczy to jednak tylko przedsiębiorców i osób, posiadających profesjonalnego pełnomocnika (adwokata, radcę prawnego). Jeżeli przedsiębiorca lub profesjonalny pełnomocnik nie opłaci należycie pisma, sąd zwróci pismo bez wzywania do uiszczenia opłaty.
Nie zmienią się podstawowe zasady ponoszenia kosztów: 1. obowiązek uiszczenia kosztów ma strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodująca wydatki; 2. opłaca się: pozwy, apelacje, zażalenia, skargi kasacyjne i inne pisma wymienione w art. 3 nowej ustawy; 3. koszty sądowe, oprócz opłat, obejmują również wydatki: koszty podróży, koszty przeprowadzenia dowodów (art. 5 n. u.).Strona, która została zwolniona całkowicie przez sąd od ponoszenia kosztów sądowych, ma obowiązek uiszczania opłaty podstawowej, tj. 30 zł od wszystkich pism podlegających opłacie (np. wniosek o uzasadnienie wyroku).
Istotną rzeczą jest – a wiele osób o tym zapomina – że zwolnienie od kosztów sądowych, nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Oto kilka przykładów, jak było dotychczas, a jak będzie teraz: rozwód kosztował od 30 zł do 600 zł, teraz będzie stała opłata – 600 zł; separacja – było 500 zł, teraz – 600 zł; pozew o ochronę dóbr osobistych – było od 30 zł do 600 zł, teraz – stała opłata 600 zł; uznanie orzeczenia sądu zagranicznego – było od 60 zł do 200 zł, teraz – 300 zł. Nowa ustawa reguluje również takie kwestie jak: zwolnienia od kosztów sądowych, umarzanie, rozkładanie na raty i odraczanie terminu zapłaty należności sądowych. Do spraw wszczętych przed 2 marca br., stosowane będą dotychczasowe przepisy o kosztach.