19. Lateralizacja

Agata Mijewska

Lateralizacja to nic innego jak dominacja czynnościowa narządów ruchu i zmysłów. Polega na częstszym wyborze i używaniu którejś ręki, oka, nogi. Dominujący narząd wykonuje daną czynność lepiej, szybciej, dokładniej. Lateralizacja kształtuje się już w wieku od 3 do 5 lat. W wieku przedszkolnym często dzieci jeszcze równie sprawnie posługują się zarówno prawą, jak i lewą ręką, ale przeważnie u sześciolatka można już określić przewagę czynnościową danej ręki, oka i nogi. W niektórych przypadkach proces ustalania tej stronności trwa nawet do 12 roku życia. Na co może mieć wpływ ta dominacja? Otóż rozmaite kombinacje przewagi określonych narządów ruchu i zmysłów mogą mieć konsekwencje w postaci trudności w nauce czytania i pisania. Dlatego właśnie za pomocą domowych sposobów warto sprawdzić jaki typ lateralizacji dotyczy naszego dziecka. Wystarczy tylko uważnie obserwować je podczas codziennych czynności i zabaw. Zobaczmy którą ręką dziecko trzyma łyżkę, którą rysuje, którą sprawniej rzuca piłkę. Podobnie jeśli chodzi o nogi – której używa do skakania bądź stania na jednej nodze, którą kopie piłkę. Jeśli chodzi o przewagę oka, sprawdzamy którym okiem zajrzy w dziurkę od klucza, czy też w lunetę, bądź kalejdoskop. Możemy sprawdzić również dominację ucha – do którego ucha przyłoży słuchawkę telefoniczną, muszlę, czy cykający zegarek. Te proste metody pozwolą nam sprawdzić które narządy są u naszego dziecka dominujące. U dzieci, które zdecydowanie częściej używają wszystkich tych narządów po jednej stronie swojego ciała, czyli np. prawej ręki, prawego oka i prawej nogi, bądź analogicznie narządów po lewej stronie, możemy mówić o lateralizacji jednorodnej (prawo- bądź lewostronnej). Świadczy to o dominacji jednej z półkul mózgowych (przeciwnej). Taki rodzaj dominacji dotyczy większości ludzi na świecie i nie wiąże się z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Widzimy więc, że jeżeli popularnej leworęczności towarzyszy też przewaga lewego oka, nogi, ucha, to nie ma powodów do niepokoju. Dziecko z pewnością doskonale poradzi sobie zarówno w szkole, jak i w codziennych czynnościach. Trudności szkolne mogą za to wystąpić jeżeli leworęczności towarzyszy np. dominacja prawego oka.
O takim rodzaju lateralizacji i innych możliwych będą mogli przeczytać Państwo w kolejnym numerze.