Pozafiskalny nadzór makroekonomiczny obejmie wszystkie państwa, a nie tylko kraje strefy euro (jak początkowo proponowała KE), choć w przypadku tych ostatnich będzie miał bardziej kompleksowy charakter. Nadzór ten składać się ma z części zarówno prewencyjnej, jak i korekcyjnej. Podstawą części prewencyjnej ma być zestawienie porównawcze pełniące funkcję swoistego mechanizmu ostrzegania, który będzie różny dla państw strefy euro i dla pozostałych krajów.
Gdyby wskaźniki ujawniały niepokojące tendencje dotyczące nierównowagi, dane państwo zostałoby poddane pogłębionemu monitoringowi, a w razie zidentyfikowania poważnych problemów Rada mogłaby uruchomić część korekcyjną. Jej podstawę stanowić ma ?procedura nadmiernej nierównowagi?, która przewidywałaby ścisły nadzór (m.in. składanie regularnych sprawozdań). Dla krajów strefy euro KE proponuje stworzenie dodatkowego mechanizmu egzekwowania działań, który byłby uruchamiany w przypadku rażącego niestosowania się danego państwa do zaleceń.
W obecnych ramach traktatowych nie istnieją możliwości wprowadzenia twardych mechanizmów korekcyjnych dotyczących nadzoru pozafiskalnego w wymiarze całej UE. Wydaje się więc, że skuteczność tego procesu w większej mierze niż w przypadku dyscypliny budżetowej zależeć będzie od wagi politycznych zobowiązań podejmowanych na forum Rady Europejskiej.
Ważnym rezultatem dotychczasowego procesu reformy zarządzania jest zgoda na zainicjowanie od początku 2011 r. tzw. europejskiego semestru ? zsynchronizowanego cyklu koordynacji. Cykl ten rozpoczynać się ma w styczniu publikowaniem przez KE oceny sytuacji gospodarczej w strefie euro i w UE oraz wyzwań w tym zakresie. Następnie odbywać się ma debata w Parlamencie i Radzie zakończona przyjęciem przez Radę Europejską strategicznych kierunków polityki gospodarczej. Decyzje te mają być następnie uwzględniane w tworzonych przez państwa programach stabilności/konwergencji (PS/K) i krajowych programach reform (KPR), które będą przesyłane do KE w kwietniu. PS/K zawierać będą m.in. podstawowe informacje dotyczące planów budżetowych, w tym projekcji makroekonomicznych, prognozowanej wielkości przychodów i wydatków na rok następny (r+1) oraz opis ich głównych komponentów. Po dokonaniu oceny obu programów przez Komisję, Rada na początku lipca ma wydawać zestaw szczegółowych zaleceń kierowanych do każdego państwa, a dotyczących realizacji zarówno PS/K, jak i KPR. Zalecenia te należałoby uwzględnić na kolejnych etapach przygotowywania budżetów krajowych. Równocześnie jesienią odbywałby się monitoring postępów w implementacji działań przez państwa członkowskie . Obecnie trwają przygotowania do rozpoczęcia tego cyklu. Ich ważnym elementem było przyjęcie w lipcu przez Radę ECOFIN ogólnych wytycznych polityki gospodarczej.
Czekające nas decyzje RE w sprawie zarządzania gospodarczego mogą zapewnić mocny mandat polityczny do uzgadniania konkretnych rozwiązań legislacyjnych. Niezbędnym uzupełnieniem prawodawstwa unijnego byłoby przyjęcie lub wzmocnienie krajowych ram fiskalnych, których podstawą byłyby reguły budżetowe służące m.in. ograniczeniu tempa wzrostu wydatków i zadłużenia. Takie podejście jest promowane np. przez Niemcy, Francję i Polskę.
