Dzisiaj, 18 kwietnia, świętujemy Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków. Rozwój kultury i dbałość o dziedzictwo narodowe to niezwykle ważne obszary wsparcia Unii Europejskiej. Dzięki pomocy z UE odnowione zostały m.in. instytucje kultury, muzea, zespoły pałacowo-parkowe oraz zabytki sakralne, a Mazowszanie zyskali możliwość korzystania z różnorodnej oferty kulturalnej regionu. W ramach tych działań udało się odnowić ponad 100 zabytków. Zobacz, jak wiele zrewitalizowanych obiektów pojawiło się na mapie Mazowsza dzięki funduszom europejskim.
Inwestycje kulturalne są wyjątkowo różnorodne. Unia Europejska pomogła w rewitalizacji zabytków, instytucji kultury i poszerzaniu oferty kulturalno-edukacyjnej Mazowsza. Część inwestycji dofinansowanych w ramach tych działań dotyczyła obiektów zabytkowych, które zostały przekształcone w miejsca kulturalno-artystyczne. Fundusze europejskie w realny sposób wpłynęły na podniesienie atrakcyjności turystycznej regionu, co przełożyło się na poprawę jakości życia mieszkańców.
Poznaj odnowione zabytki Mazowsza
Do jednej z wyjątkowo okazałych inwestycji należy modernizacja Zespołu Pałacowo-Parkowego im. Fryderyka Chopina w Sannikach. Dofinansowanie zostało przeznaczone na odnowę XVIII-wiecznego pałacu, a także modernizację muszli koncertowej oraz zabytkowego ogrodzenia. Ponadto planowane jest również stworzenie ekspozycji reliktów XVII wiecznego dworu.
Kolejnym odrestaurowanym obiektem jest pochodzący z XX wieku Pałac w Brwinowie. Historia budynku sięga lat 30. ubiegłego wieku, kiedy jego właścicielami była rodzina Wierusz-Kowalskich. Na przestrzeni lat obiekt służył jako szpital polowy, a następnie stał się własnością m.in. Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Dzięki wsparciu funduszy europejskich nastąpiła przebudowa budynku, remont oraz adaptacja na cele kulturalne, dzięki której Brwinów zyskał urokliwe Centrum Kulturalne usytuowane w zabytkowym Pałacu.
Z kolei w Sokołowie Podlaskim powstała „Stacja Sokołów”, czyli Muzeum Wielkiego Gościńca Litewskiego. Sokołowski Ośrodka Kultury został przystosowany do pełnienia funkcji centrum informacji historycznej o regionie. „Stacja Sokołów” upamiętnia dawny szlak Wielkiego Gościńca Litewskiego, który łączył Warszawę z Wilnem. Zwiedzający mają okazję podziwiać dawne przedmioty codziennego użytku, jak: sprzęty kuchenne, monety czy lampy naftowe. Ponadto do eksponatów Muzeum należą stroje ludowe, charakterystyczne dla Nadbużańskiego Podlasia oraz dziennik podróżnika George’a Fostera opisujący wyprawę z Warszawy do Wilna.
Znaczną grupę dofinansowanych projektów stanowią także zabytki sakralne. Każdy z nich wyróżnia wyjątkowa historia, wiele z nich wymagało jednak generalnej renowacji, aby odzyskały dawną świetność. Jednym z takich obiektów jest Zespół klasztorny w Ratowie. Kościół to przykład sztuki architektonicznej z XVIII wieku – tzw. płonące rokoko. Odnowione zostały tam m.in. tynki wewnętrzne, podłogi oraz krużganki kościoła pw. św. Antoniego, a także budynki przyklasztorne oraz okalające obiekt ogrody. Ponadto przy Sanktuarium działa centrum kulturalno-edukacyjne pn. Ostoja św. Antoniego.
Fundusze Europejskie umożliwiły także odrestaurowanie tzw. „polskiego Panteonu”, czyli ewangelicko – augsburskiego Kościoła Świętej Trójcy w Warszawie. W budynku wzmocniono istniejące konstrukcje, odtworzono klatkę schodową, a także zmodernizowano zewnętrzną kopułę oraz przystosowano budynek do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Zmodernizowano również dawny budynek bożnicy bractwa Bet-Hamidrasz w Makowie Mazowieckim. Obiekt pochodzi z 1873 r. i dzięki remontowi z powodzeniem pełni dziś funkcje edukacyjne, kulturalne i turystyczne.
W Warszawie zmodernizowano także m.in. Muzeum na Woli przy ul. Srebrnej 12, zlokalizowane w neorenesansowym budynku z 1880 roku. Renowacja pozwoliła na zachowanie historycznego dziedzictwa dzielnicy oraz wpłynęła na rozszerzenie oferty kulturalnej w stolicy. Dzięki funduszom europejskim możliwa była także renowacja cennego zabytku polskiego baroku – zespołu pałacowo-parkowego w Wilanowie, a także średniowiecznych murów obronnych Starego Miasta.
Działania na rzecz ochrony dziedzictwa lokalnego zostały podjęte także w Ostrołęce, gdzie dzięki rewitalizacji zabytkowej kamienicy, Muzeum Kultury Kurpiowskiej zyskało nową przestrzeń wystawienniczą i edukacyjną. Ponadto podczas prac remontowych, w kamienicy odkryto piwnice pochodzące z XVI wieku – jedne z najstarszych zachowanych murów w mieście. Fundusze europejskie wsparły także rozwój Muzeum Romantyzmu w Opinogórze. W ramach podjętych działań utworzono m.in. Oranżerię Muzeum, która następnie została zaaranżowana z zastosowaniem technologii audiowizualnych. Odrestaurowano krypty grobowe w kościele i zabytkowe nagrobki na cmentarzu. Z kolei w Ciechanowie udało się zmodernizować zabytkową Wieżę Ciśnień, która dzięki renowacji pełni obecnie funkcję kulturalną i edukacyjną.
Do odrestaurowanych zabytkowych obiektów należą także m.in. budynki dawnego kolegium i dawnej kolegiaty św. Michała w Płocku. Ponadto Płock może poszczycić się również przekształceniem dawnej Bożnicy przy ul. Kwiatka 7 w Muzeum Żydów Mazowieckich, a także rozbudową i adaptacją kamienicy przy ul. Tumskiej oraz odtworzeniem zabytkowego budynku przy ul. Kolegialnej 6 na potrzeby działalności Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Warto również wspomnieć, że dzięki dofinansowaniom w Skansenie Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim zrekonstruowano obiekty kultury olenderskiej. Skansen w Wiączeminie prezentuje dorobek i kulturę olenderską (Polaków, Niemców, Żydów i Holendrów) na Mazowszu.
Grodzisk Mazowiecki również może poszczycić się ciekawą ofertą kulturalną. Dzięki funduszom europejskim odrestaurowano tam Willę „Niespodzianka”, a pobliska Adamowizna zyskała zrewitalizowany Dworek Rodziny Chełmońskich wraz z otoczeniem parkowym. Nowe życie zyskała także zabytkowa kamienica Deskurów w Radomiu. Dzięki wsparciu funduszy europejskich obiekt pełni teraz funkcje muzealne, edukacyjne oraz usługowo-biurowe. Wsparcie otrzymało także Muzeum Wsi Radomskiej, w którym przebudowano trasę turystyczną będącą częścią Muzeum, a także wzbogacono skansen o dwa nowe obiekty – amfiteatr z zapleczem wystawienniczo–konferencyjnym i pracownię konserwacji zabytków. Ponadto odrestaurowano także osiem innych zabytkowych budynków, w tym m.in. Zofiówkę z 1912 r. oraz zagrodę z połowy XIX w.
Fundusze europejskie pozwoliły na rewitalizację różnorodnych mazowieckich zabytków, a szeroki zakres oferty kulturalno-edukacyjnej gwarantuje, że każdy znajdzie atrakcję w obszarze swoich zainteresowań.
Więcej informacji z Mazowsza
Boże Narodzenie po mazowiecku
11 nowych FLIRT-ów dla Kolei Mazowieckich
Prawie 6 mln zł z UE dla Warki
Mazowsze wybrało patronów 2026 roku
