Założyciel Wołomina

Henryk Konstanty Woyciechowski urodził się w 1851 r. Był synem Aleksandra i Bolesławy z domu Sawiczewskiej, kształcił się w Krakowie. Ukończył Gimnazjum św. Anny. Zdobył zawód architekta w Wyższej Szkole Przemysłowej.

W Wołominie 18 lutego 1894 r. H. K. Woyciechowski zakupił od Emilii z Bürtümpfelów Ehestädtowej dobra wołomińskie za sumę 29 500 rubli. Zamieszkał z rodziną w ?odległym o jakieś tysiąc kroków od stacji, obszernym, parterowym dworze wołomińskim, typowym dworze wiejskim polskim, krytym gontem, z zielonymi okiennicami w oknach, z wielką, drewnianą werandą na podmurowaniu, do której prowadziły szerokie, oszklone drzwi z salonu, a z której po paru schodkach schodziło się do ogrodu?.

Nowo nabyty majątek podzielił na dzielnice, sporządził plan ulic, nadając im nazwy. Powstały wówczas ulice istniejące do dzisiaj: m. in. Lipińska, Mariańska, Miła, Polna. Dwa i pół roku później rozpoczął parcelację ziemi i sprzedaż działek pod budowę domów.

W 1908 r. był głównym inicjatorem założenia Ochotniczej Straży Pożarnej i został wybrany pierwszym jej honorowym prezesem. W ?Jednodniówce? wydanej przez Obywatelski Komitet uczczenia Obchodu 30-lecia OSP w Wołominie czytamy: ?Nieżyjący już dziś prezes H. Woyciechowski, będący stale wielkim miłośnikiem Straży i uznający konieczność wyposażenia jej tak, by mogła egzystować wiecznie i rozwijać się w rozbudowującym się mieście ofiarował na własność Straży plac. Plac ten jest do dziś ostoją i źródłem utrzymania się straży, za co pamięć o ofiarodawcy wiecznie będzie trwać tak w gronie strażaków jak i obywateli miasta i przekazywana z pokolenia na pokolenie?. Mowa tu o położonym w centrum Wołomina Placu Górnośląskim, na którym strażacy założyli targowisko. Dzięki wpływom z opłat targowych szybko mogli zakupić niezbędny sprzęt gaśniczy, wyekwipowali też drużynę w mundury, hełmy, pasy i topory. W 1925 r. zbudowali na Placu Górnośląskim pierwszą wspinalnię ćwiczebną. Wsparcie materialne otrzymywane od H. Woyciechowskiego i innych donatorów pozwoliło strażakom zorganizować własną orkiestrę i ufundować piękny sztandar ze św. Florianem – ?pod skrzydłami którego za czasów zaborczych, w jedynej organizacji strażackiej skupiali się wszyscy, którzy pragnęli myśleć i mówić wspólnym językiem ojczystym?. Na placu postawili drewnianą remizę – kinoteatr ?Adria?. Dochody z prowadzonej w niej działalności kulturalnej, m. in. z wystawianych amatorskich spektakli teatralnych, odpustowych zabaw, loterii fantowych i seansów filmowych, gromadzili na budowę murowanej strażnicy.

Zaledwie kilka dni po wybuchu I wojny światowej z inicjatywy miejscowych działaczy społecznych w Wołominie rozpoczął pracę Komitet Obywatelski pod przewodnictwem H. K. Woyciechowskiego. W piśmie Komitetu z 10 sierpnia 1914 r. czytamy:

?Działalność Komitetu obejmuje wyłącznie Wołomin i dzieli się na następujące sekcje: a) żywnościową; b) pośrednictwa pracy; c) opieki nad rodzinami rezerwistów; d) bezpieczeństwa; e) zdrowotnościową. Sekcja żywnościowa – przez cały czas działalności pracuje w kierunku przyjęcia ofiar rzeczowych i rozdawania ich osobom zaopatrzonym w odpowiednie imienne książeczki, wydane przez komitet wpisujący ilość wydanych każdorazowo ofiar. Sekcja pośrednictwa pracy – zbiera informacje o pozbawionych pracy i w miarę zapotrzebowań wysyła do okolicznych wsi i majątków (zapotrzebowań bardzo mało). Sekcja opieki nad rodzinami rezerwistów – zestawiwszy szczegółowe listy rodzin rezerwistów z wyszczególnieniem ilości, wieku dzieci i materialnego stanu każdej rodziny w dalszym ciągu śledzi nad zmianami jakie zajść mogą tak w składzie osobowym, jako też i bytowym tudzież rodzinnym. Sekcja Bezpieczeństwa – wyznacza dyżury nocne, w których udział zgłosili miejscowi obywatele. Sekcja zdrowotnościowa – czuwa nad dobrocią produktów spożywczych, sanitarnym stanem osady, bezpłatnie udziela rodzinom rezerwistów porad lekarskich i lekarstw?.

Kiedy Niemcy wkroczyli do Wołomina, zlikwidowali Komitet Obywatelski, a na jego miejsce 22 maja 1916 r. powołali Radę Miejscową Opiekuńczą, z H. K. Woyciechowskim jako wiceprezesem. Rada zajmowała się przede wszystkim opieką nad dziećmi, prowadziła cztery ochronki, w których opiekę i naukę znalazło 247 dzieci.

Po pierwszych w niepodległej Polsce wyborach samorządowych, 21 grudnia 1919 r. o godz. 4-tej po południu, w Wołominie zebrała się nowo wybrana Rada Miejska. 71-letniego H. K. Woyciechowskiego wybrano na wiceburmistrza miasta.

H. K. Woyciechowski zmarł w Wołominie 13 czerwca 1934 r. o godz. 5-tej rano, w wieku 83 lat.

Dzisiaj z dawnego folwarku Woyciechowskich pozostały tylko wielkie stare dęby na ul. Powstańców i fragment alei lipowej koło budynku Starostwa powiatowego.

Oprac.w oparciu o materiał
publikowany na portalu
?Dawny Wołomin?