15. Zdrowie: Bolesne miesiączkowanie

– najczęstsza przyczyna nieobecności młodych kobiet w pracy lub szkole.

Lek med. Anna Stańczak

Bolesne miesiączkowanie przebiegające często z nudnościami, wymiotami, bólami głowy, biegunką, omdleniami, wzdęciami, bolesnością piersi, zmianami nastroju – to jedno z najczęściej spotykanych zaburzeń w ginekologii.
Objawy te występują 24 do 48 godzin przed miesiączką. Ból w miednicy mniejszej związany z krwawieniem miesięcznym może być następstwem fizjologicznych zjawisk, takich jak: jajeczkowanie, lub napięcie przedmiesiączkowe. Możemy wyróżnić pierwotne, lub wtórne bolesne miesiączkowanie. U kobiet z pierwotnym bolesnym miesiączkowaniem nie stwierdza się żadnych zmian patologicznych. Pojawia się ono zwykle wraz z cyklami owulacyjnymi w ciągu 1-2 lat od pierwszej miesiączki,
a objawy nasilają się osiągając swoje maksimum w wieku 23-27 lat. Uważa się, że bolesne miesiączkowanie jest tu związane z czynnikami tkwiącymi w fizjologii macicy. Występuje tu często wzmożona produkcja substancji kurczących macicę, często wąski kanał szyjki macicy utrudniający odpływ krwi miesiączkowej, czynniki hormonalne, ogólnoustrojowe (niedokrwistość, cukrzyca, gruźlica), oraz natury psychologicznej.
Z kolei wtórne bolesne miesiączkowanie spowodowane jest procesami patologicznymi toczącymi się w miednicy mniejszej. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się endometriozę, mięśniaki macicy, polipy w jamie macicy, zapalenia przydatków, choroby przenoszone drogą płciową, wady macicy, torbiele jajników.
Widzimy więc, że zanim zaczniemy leczyć bolesne miesiączkowanie konieczne jest badanie ginekologiczne w celu ustalenia czy mamy do czynienia z pierwotnym, czy też wtórnym zespołem, gdyż postępowanie w każdym z tych przypadków jest odmienne.
W pierwszym przypadku stosuje się leki obniżające poziom substancji kurczących macicę (prostaglandyn). Najczęściej są to pochodne ibuprofenu, oraz naproxen. W ostatnich latach ustalono, że tak popularna przy bólach menstruacyjnych aspiryna jest zupełnie nieskuteczna, a może zdecydowanie nasilać krwawienia. Wreszcie przy braku efektu takiego postępowania leczniczego trzeba niekiedy włączyć leki blokujące jajeczkowanie w postaci doustnych środków antykoncepcyjnych.
W drugim przypadku najważniejsze jest dokładne ustalenie przyczyny bolesnego miesiączkowania i postępowanie lecznicze zgodnie z postawioną diagnozą. Wśród sposobów leczenia znajdziemy tu zarówno metody operacyjne (mięśniaki macicy, torbiele jajników), jak i zachowawcze (zapalenie przydatków, zapalenie błony śluzowej macicy, endometrioza, itd.).
Kobieta cierpiąca z powodu bolesnych miesiączek nie jest skazana na ból, gdyż medycyna zna sposoby leczenia tych zaburzeń.