32. Dwoinka i krętek

Katarzyna Rozbicka

Rzeżączkę (dawniej tryper) wywołuje bakteria dwoinka Neisera zwana też gonokokiem. Światowa Organizacja Zdrowia informuje, że choroba nie należy na świecie do rzadkich, najwięcej zachorowań notuje się jednak w Afryce. Częstość występowania dochodzi nawet do 1:10.

Rzeżączką można zarazić się nie tylko poprzez kontakty seksualne, ale także używając n. p. cudzego ręcznika. Rozwija się ona na błonach śluzowych (układu moczowo-płciowego, gardła, odbytu spojówek), ze względu jednak na różną budowę narządów płciowych – inaczej przebiega

u kobiet niż u mężczyzn. Główne objawy, które powinny zaniepokoić, to u mężczyzn: ropny wyciek z cewki moczowej i ból przy oddawaniu moczu. (Po pewnym czasie objawy zmniejszają się, ale zakażenie pozostaje, przesuwa się tylko do tylnego odcinka cewki moczowej.) U kobiety rzeżączkę rozpoznać jest nieco trudniej, dolegliwości mogące wskazywać na zakażenie dwoinką Neisera to: pieczenie i kłucie podczas oddawania moczu, ropna wydzielina z pochwy czy bóle w okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Leczenie rzeżączki nie jest ani długie ani kłopotliwe. Nieleczona powoduje bezpłodność. Może też u chorej matki w czasie porodu dojść do zakażenia oczu dziecka.

Drugą, groźną bakterią, powodującą jedną z najpoważniejszych chorób przenoszonych drogą płciową (i podczas przebywania w złych warunkach higienicznych) jest krętek blady. Wywołuje on kiłę, znaną dawniej pod nazwą syfilis.

Bezpośrednio po wniknięciu krętka do organizmu (przez najmniejsze nawet uszkodzenie naskórka) nic niepokojącego się nie dzieje. Na pierwsze objawy trzeba czekać od 2 do 4 tygodni. Pojawia się wówczas niewielkie i bezbolesne owrzodzenie na zewnętrznych narządach płciowych (napletek, wargi sromowe, przedsionek pochwy, szyjka macicy). Owrzodzeniu towarzyszy powiększenie pachwinowych węzłów chłonnych. Ponieważ owrzodzenie to nie powoduje żadnych właściwie dolegliwości, może być przeoczone, tym bardziej, ze po pewnym czasie goi się samo.

Wyleczalność kiły jest w dzisiejszych warunkach całkowita, pod warunkiem jednak, że leczenie zostało podjęte wcześnie, czyli zanim doszło do nieodwracalnych uszkodzeń w organizmie. W przypadku zaniedbania lub niepodjęcia leczenia po około 3 miesiącach mogą pojawić się zmiany skórne oraz zmiany na błonach śluzowych (tzw. drugi okres kiły – bardzo zakaźny). Występujące w tym czasie wysypki najczęściej bywają lekceważone, bo nie swędzą, nie bolą i w zasadzie nie powodują żadnych dolegliwości. Ostatnia faza rozwoju choroby- tzw. trzeci okres kiły – prowadzi do trwałych zmian w organizmie człowieka. Są to m. in.: ciężkie uszkodzenia układu nerwowego, utrata wzroku, choroby psychiczne, choroby serca. Powstają też guzy na skórze, kościach i narządach wewnętrznych. Nieleczona kiła może zakończyć się śmiercią.

Kiła może być też przeniesiona z ciężarnej matki na jej nienarodzone jeszcze dziecko i powodować poważne uszkodzenia płodu (kiła wrodzona).