Zostałem poproszony o wpłacenie kaucji za osobę mi znajomą. Jednak waham się, czy powinienem to zrobić. Osoba, za którą mam poręczyć, jest nieodpowiedzialna, a ja nie chcę przysporzyć sobie dodatkowych kłopotów. Chciałbym poznać regulacje związane z poręczeniem i skutki, jakie za sobą niesie.
Poręczenia majątkowe to gwarancja majątkowa mająca zapewnić określone zachowanie oskarżonego. Wysokość poręczenia majątkowego powinna być ustalona proporcjonalnie do sytuacji materialnej oskarżonego lub składającego poręczenie, czyli Pana, a także wysokości wyrządzonej przez oskarżonego szkody i charakteru popełnionego czynu. Co ważne, niewywiązanie się przez oskarżonego z nałożonego na niego obowiązku powoduje przepadek przedmiotów lub sumy pieniężnej. Jak stanowi art. 266 § 1 KPK, poręczeniem majątkowym mogą być pieniądze, papiery wartościowe, zastaw lub hipoteka. Nie mniej najczęściej poręczenie ma formę pieniężną. Ponadto poręczenie może obejmować jeden lub więcej przedmiotów.
Poręczenie majątkowe stosuje sąd, a w postępowaniu przygotowawczym także prokurator. Poręczenie takie może złożyć nie tylko oskarżony (tymczasowo aresztowany może upoważnić do spełnienia tej czynności pełnomocnika, który pobierze z jego konta stosowną sumę pieniężną) albo również inna osoba.
Przyjęcie poręczenia polega na umieszczeniu w depozycie lub na koncie sum depozytowych określonych wartości majątkowych stanowiących przedmiot poręczenia. Udzielając poręczenia, zostanie Pan poinformowany o treści zarzutu stawianego oskarżonemu oraz będzie Pan otrzymywał zawiadomienia o każdorazowym wezwaniu oskarżonego do stawiennictwa. Ponadto zostanie Pan pouczony o obowiązkach wynikających z poręczenia i skutkach ich niedotrzymania. Następstwem niedotrzymania warunków poręczenia, na przykład ucieczki lub ukrycia się oskarżonego ? jest przepadek wartości majątkowej. O przepadku przedmiotu poręczenia lub ściągnięciu sumy poręczenia orzeka z urzędu sąd, przed którym postępowanie się toczy, a w postępowaniu przygotowawczym na wniosek prokuratora ? sąd właściwy do rozpoznania sprawy.
Z chwilą ustania poręczenia majątkowego przedmiot poręczenia zostanie zwrócony, podobnie jak i suma pieniężna ? pod warunkiem, że w razie prawomocnego skazania oskarżonego na karę pozbawienia wolności następuje to z chwilą rozpoczęcia odbywania przez niego kary. Poręczenie ustaje więc z momentem aresztowania oskarżonego (w celu wykonania kary) albo z chwilą umorzenia postępowania karnego lub też wydania wyroku uniewinniającego jeszcze przed uprawomocnieniem się tego orzeczenia. Przedmiot poręczenia zwrócony zostanie Panu również w przypadku skazania oskarżonego wyłącznie na karę grzywny.