Konstanty Henryk Wojciechowski herbu Jelita

Już za kilka tygodni, dziesiątego sierpnia, minie sto lat od daty, którą możemy uznać za początek samorządności w Wołominie. Podobnie, jak w przypadku innych, ważnych dla miasta wydarzeń z początku XX wieku nie mogło przy tym zabraknąć jednego nazwiska:

Skąd jednak wziął się w Wołominie? W lutym 1894 roku Woyciechowski zakupił od Emilii z Bürtümpfelów Ehestädtowej, wdowy po Albercie, dobra wołomińskie za sumę 29 500 rubli i podzielił nowo nabyty majątek na dzielnice i sporządził plan ulic i wyznaczył rynek. Już wtedy pojawiły się ulice istniejące do dzisiaj: Lipińska, Mariańska, Miła, Polna czy Nowowiejska. Dwa i pół roku później rozpoczął parcelację ziemi i sprzedaż działek pod budowę domów. W 1898 roku wraz z Wiktorem Herteux założył cegielnię, jednak glina w Wołominie okazała się niezdatna do eksploatacji – wkrótce i te tereny przeznaczył pod parcelację. Dociekliwi wciąż odnajdą jednak w mieście ściany z czerwonej cegły z odciśniętą w glinie nazwą „Dyonizy”

W roku 1908 odnajdujemy jego nazwisko wśród inicjatorów i organizatorów Ochotniczej Straży Pożarnej, o jego pozycji w mieście świadczy wybranie go na pierwszego, honorowego prezesa. Utworzenie OSP nie było proste – władze zaborcze bardzo nieufnie podchodziły do skupiana się Polaków w organizacjach i stowarzyszeniach. Wsparcie materialne otrzymywane zarówno od Henryka Konstantego Woyciechowskiego, jak i innych donatorów, pozwoliło także zorganizować własną orkiestrę i ufundować sztandar ze św. Florianem. Wkrótce na placu stanęła drewniana remiza ? kinoteatr ?Adria?. Dzięki dochodom z prowadzonej w niej działalności kulturalnej, m.in. z wystawianych amatorskich spektakli teatralnych, odpustowych zabaw, loterii fantowych i seansów filmowych OSP zdołała zgromadzić pieniądze na budowę nowej, murowanej strażnicy.

Wspomniany na wstępie Komitet Obywatelski został powołany zaledwie kilka dni po wybuchu I wojny światowej z inicjatywy miejscowych działaczy społecznych pod przewodnictwem Henryka Konstantego Woyciechowskiego. Była to pierwsza tego rodzaju organizacja w Królestwie Polskim, niejako zaczątek instytucji samorządu terytorialnego, O jego działaniach świadczą sekcje: żywnościowa, pośrednictwa pracy, opieki nad rodzinami rezerwistów, bezpieczeństwa i zdrowotnościową. Zofia Nałkowska 23 sierpnia 1914 roku zapisała w Dziennikach: ?Nie mogłam być dziś na zebraniu Komitetu Obywatelskiego ? i żałuję. Sprowadzono cały zastęp nowych osóbi odrzucono w głosowaniu udział stowarzyszenia żydowskiego w działalności Komitetu?. Organem porządkowym Komitetu była powołana przez niego Straż Obywatelska, która założyła m.in. herbaciarnię, otworzyła ambulatorium i przeprowadziła masowe szczepienia przeciw ospie, a także kontrolowała stan sanitarny sklepów spożywczych.

Niemcy po wkroczeniu do Wołomina zlikwidowali Komitet Obywatelski, a na jego miejsce w maju 1916 roku powołali Radę Miejscową Opiekuńczą, której wiceprezesem został Henryki Konstanty Woyciechowski. Rada zajmowała się przede wszystkim opieką nad dziećmi, prowadziła cztery ochronki, w których opiekę i naukę znalazło 247 dzieci.

Jesienią 1919 roku odbyły się pierwsze w niepodległej Polsce wybory samorządowe. 21 grudnia 1919 roku w Wołominie zebrała się nowo wybrana Rada Miejska. Józefa Lewańskiego jednogłośnie wybrano burmistrzem, Woyciechowskiego – jednym z dwóch ławników, czyli zastępców burmistrza. Do czasu zatwierdzenia wyborów rada miejska głosami wszystkich radnych powierzyła pełnienie obowiązków burmistrza właśnie Henrykowi Woyciechowskiemu.

W 1929 roku Henryk Konstanty Woyciechowski został honorowym obywatelem Wołomina. Zachował się wręczony mu wówczas oryginalny dyplom, wykonany na kremowym kartonie, ozdobiony rysunkami: orła w koronie z krzyżem i herbem Wojciechowskich ? Jelita oraz stylizowanymi błękitnymi motywami kwiatowymi. Na pomarańczowym tle czarnym i złotym tuszem wypisany jest adres: ?Rada Miasta Wołomin na posiedzeniu dnia 14 grudnia 1929 roku postanowiła jednogłośnie w uznaniu położonych zasług na niwie społecznej oraz przyczynienia się w wielkiej mierze do rozwoju miasta nadać panu Henrykowi Wojciechowskiemu obywatelstwo honorowe tegoż miasta.? Obok pieczęci Magistratu Miasta Wołomina widnieją podpisy: p.o. burmistrza Kazimierza Majerskiego i ławników miejskich, m.in. Antoniego Bartoszewskiego oraz Szymona Donde.

 

Na podstawie fragmentów

broszury opracowanej

przez Marzenę Kubacz.

Jedno przemyślenie nt. „Konstanty Henryk Wojciechowski herbu Jelita

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.