Proszę o wyjaśnienie: ? Kiedy mogę ustanowić kuratora do doręczeń?
Podstawą prawną ustanowienia kuratora do doręczeń jest art. 144. kodeksu postępowania cywilnego. W § 1 powyższego art. ustawodawca stanowi, iż ?Przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, jak również w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka i o związane z tym roszczenia, przewodniczący przed ustanowieniem kuratora przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego?.
Warunkiem ustanowienia kuratora jest więc uprawdopodobnienie, że miejsce osoby, na rzecz której ma zostać ustanowiony kurator, nie jest znane. Brak takiego uprawdopodobnienia może prowadzić do oddalenia wniosku (post. SN z 25.4.1966 r., II CZ 34/66, OSPiKA 1967, Nr 9, poz. 222, z glosą J. Klimkowicza). Biorąc pod uwagę uprawdopodobnienie, nie jest wystarczające tylko stwierdzenie strony, że nie zna ona miejsca pobytu podmiotu, dla którego ma nastąpić ustanowienie kuratora. ?Uprawdopodobnienie tej okoliczności może nastąpić poprzez przesłuchanie podmiotu składającego wniosek o ustanowienie kuratora, domowników, sąsiadów, właściciela lub administratora domu itp.? (wyr. SN z 30.6.1997 r., II CKU 71/97, Prok. i Pr. 1997, Nr 12, s. 38). Zdaniem A. Wurdalskiego, wnioskodawca, na którym ciąży obowiązek uprawdopodobnienia, iż miejsce pobytu strony nie jest znane, powinien zwrócić się najpierw do właściwego wydziału spraw obywatelskich, oddziału ewidencji ludności i dowodów osobistych z wnioskiem o udostępnienie aktualnego adresu pozwanego oraz skorzystać z pomocy Centralnego Biura Adresowego. Dopiero niemożność ustalenia w ten sposób miejsca pobytu strony, uzasadnia wniosek o ustanowienie kuratora do doręczeń. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 3.7.2003 r., III CK 124/02, ustanowienie kuratora możliwe jest dla podmiotu, którego tożsamość została ustalona, ale jej miejsce pobytu nie jest znane. W tej sprawie wypowiedział się też Sąd Najwyższy – Izba Cywilna w postanowieniu z dnia 24 września 1998 r.II CKU 61/98 ?W procesie zasadą jest ustanawianie kuratora na wniosek (art. 143 i 144 par. 1KPC). Natomiast w postępowaniu nieprocesowym, stosownie do przepisu art. 510 par. 2 KPC w razie potrzeby wyznaczeniu kuratora do zastępowania zainteresowanego, którego miejsce pobytu nie jest znane, jego wyznaczenie następuje z urzędu. Nałożenie obowiązku działania z urzędu powoduje, że przewodniczący przed ustanowieniem kuratora powinien przeprowadzić stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca pobytu osoby zainteresowanej?.
Aldona Sasin