W Zespole Pałacowo ? Parkowym w Chrzęsnem ruszyły prace remontowe. Obecny etap obejmuje roboty restauratorsko-konserwatorskie i remontowe we wszystkich budynkach. Jednocześnie realizowane są prace instalacyjne wewnątrz i na zewnątrz budynków. Sylwia Kowalska rozmawia o pracach restauratorskich z Henryką Michalczewską z Wydziału Edukacji i Kultury w wołomińskim starostwie.
– Na jakim etapie są prace restauratorsko-konserwatorskie i remontowe w pałacu w Chrzęsnem ?
– Podzielono je na cztery etapy: badawczy, projektowy, wykonawczy i wykończeniowy. Jesteśmy na etapie prac konserwatorskich, restauratorskich oraz remontowo-budowlanych. Są wykonywane prace instalacyjne. Przed nami rewaloryzacja zabytkowego parku.
– Czy powstanie tam Powiatowe Centrum Kultury?
– Od kiedy pałac w Chrzęsnem jest własnością Powiatu Wołomińskiego (2002 r.) przeznaczony był na zadania z zakresu edukacji. W maju 2009 roku Rada Powiatu Wołomińskiego przyjęła uchwałę w sprawie zagospodarowania zespołu pałacowo-parkowego w Chrzęsnem. Uchwalono, że będą w nim realizowane cele edukacyjno-kulturalne i rekreacyjno-turystyczne. Intencją Rady było aby została tam powołana instytucja: Powiatowe Centrum Kultury ?Pałac w Chrzęsnem?. Określono ogólny charakter i podstawowe cele działalności przyszłej instytucji. Program zagospodarowania zespołu przyjęto jako dokument strategiczny, na podstawie którego opracowano projekt adaptacji zespołu. W fazie projektowej nadano zespołowi funkcję edukacyjno-kulturalną, wykorzystując historyczny i artystyczny potencjał obiektu. Projekt zakłada formę zachowawczą względem zastanego stanu budynku i ma na celu wyeksponowanie zabytkowych walorów wnętrz i otoczenia. Opracowane przez Starostwo dokumenty zostały zaakceptowane przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
– Czy w czasie prac natrafiono na nieznane dotąd elementy architektoniczne bądź wyposażenie?
– Dokonano wiele ciekawych odkrywek skrywanych pod tynkami w zabytkowej substancji murów i sklepień. Odsłonięto elementy pochodzące z różnych etapów jego historii. Budynek przeszedł kilka faz przebudowy, które dotychczas znane były z opisów historycznych, teraz potwierdzone zostały w naturze. Badania potwierdziły datowanie zachowanych elementów wystroju wnętrza: sklepień, stropów, kamieniarki. W trakcie prac odkryto na parterze resztki polichromii, a na poddaszu dwa murowane kominki ścienne prezentujące oryginalny i unikatowy system grzewczy. Na podstawie licznych przemurowań i śladów odczytać można pierwotną artykulację ścian, kształt i wielkość okien i drzwi, układ pierwotnych schodów.
Badania archeologiczne potwierdziły, że rezydencja w Chrzęsnem swoimi korzeniami sięga przełomu średniowiecza i ery nowożytnej. Wzdłuż północnej ściany pałacu zachowały się fragmenty ceglanych fundamentów, na zrębie których wzniesiony został XVII-wieczny pałac St. D. Grzybowskiego. Archeolodzy datują, że ceglane fundamenty pochodzą z okresu późnego gotyku i są prawdopodobnie pozostałością obronnego, murowanego dworu Wojsławskich. To odkrycie podnosi prestiż miejsca, bowiem w XVI wieku na Mazowszu wschodnim takie budowle należały do rzadkości, a materiały źródłowe wskazywały raczej na pierwotną budowlę drewnianą. Prace prowadzone są pod nadzorem archeologa, gdyż w różnych miejscach natrafiono na wykopaliska archeologiczne, fragmenty ceramiki, naczyń i szkła witrażowego wymagające udokumentowania i przebadania.
– Kiedy planowane jest zakończenie prac w pałacu?
– Adaptacja zespołu obejmująca budynki oraz park rozpoczęła się w 2009 roku. Prace restauratorsko ? konserwatorskie podjęto w październiku 2010 r, a termin ich ukończenia przewidywany jest na koniec września 2011 r. Następny etap realizacji będzie obejmował park wraz z ogrodzeniem terenu. Precyzyjny termin zakończenia prac adaptacyjnych nie jest możliwy do określenia.
– Jaki jest koszt inwestycji?
– Kosztorysy wykonawcze oceniły inwestycję na kwotę około 11 mln zł. W trakcie prac, po skuciu zniszczonych tynków i zdestruowanych warstw wierzchnich stwierdzono, że zabytkowa substancja pałacu i budynków gospodarczych wymaga szeregu prac wzmacniających, a niektóre elementy wymiany. Okryto wiele detali wymagających dodatkowych badań, dokumentacji oraz prac konserwatorskich i remontowych. W obiektach zabytkowych na początku prac restauratorskich nie jest możliwe dokładne określenie ich zakresu i kosztów, dlatego na obecnym etapie można stwierdzić, że koszt adaptacji zespołu pałacowo-parkowego w Chrzęsnem będzie większy, niż pierwotnie zakładany.