Zofia Piwniak
Jaką rolę w nauce języków obcych powinien pełnić nauczyciel? Jeśli nauczyciel zdecyduje się zadać uczniom pracę do napisania, to niezależnie od tego, jaki to będzie rodzaj tekstu powinien przestrzegać pewnych żelaznych zasad:
Nauka pisania musi być poprzedzona ćwiczeniami słuchowymi, mówieniem i czytaniem. Nauka pisania w początkowym okresie to tylko mechaniczne kopiowanie, następnie pisanie kontrolowane, pisanie na podstawie wzorców i dopiero samodzielne tworzenie na określony temat. Jeśli nauka pisania ma prowadzić do opanowania tej sprawności musimy wcześniej ćwiczyć pisownię w postaci ćwiczeń przedkomunikacyjnych. Nauka pisania jako sprawność samodzielna musi wystąpić dopiero po utrwaleniu określonego materiału językowego. Teksty wybrane do nauki muszą być zbliżone do autentycznych. Ważne jest to, by wszystkie sprawności językowe były ze sobą połączone, stosujemy zasadę „integrated skills”.
Nauczyciel decydując się na zadanie uczniom tzw. „free writing”, czyli pracy wolnej – kreowanej samodzielnie przez ucznia, ma obowiązek przećwiczyć potrzebny materiał językowy z uwzględnieniem powyższych zasad oraz upewnić się, że uczeń zna odpowiedzi na kluczowe pytania bezpośrednio związane z zadaniem, które ma wykonać: Dlaczego piszesz? Czego spodziewasz się po napisaniu tekstu? (Jaką rolę ma on spełnić?) Kim będą twoi czytelnicy? Czy podobne teksty są już w obiegu? (Może będziesz mógł wykorzystać je jako wzory do napisania twojego tekstu?) Co musisz wiedzieć zanim zaczniesz pisać? Jak zorganizujesz swój tekst? Co musisz zrobić zanim zaczniesz pisać?
Nauczyciel może pełnić 4 role w procesie nauki pisania jako sprawności samodzielnej: rola „widza” – stwierdzenie czy tekst jest interesujący i łatwy do zrozumienia oraz, czy określa postawę piszącego wobec świata, rola asystenta – stwierdzenie, czy tekst jest tak efektywny jak to byłoby możliwe, wspieranie ucznia w napisaniu pracy służąc mu pomocą w wyborze słownictwa właściwego do zadania, wskazywanie na teksty mogące posłużyć jako wzory i jeśli jest to konieczne sugerowanie aspektów, które winny być poruszone w tekście. rola „ewaluatora”, nauczyciel może ją pełnić dopiero po napisaniu tekstu. W tym przypadku nauczyciel wyraża swoją opinię o stworzonym tekście i sugeruje, jak uczeń może poprawić swoje umiejętności w przyszłości, rola „egzaminatora” – nauczyciel musi odpowiedzieć na pytanie, jak obiektywnie wymierzyć to, co napisał uczeń. Oczywiście, żeby tego dokonać wcześniej opracowuje skalę, według, której będzie dokonywał oceny. Należy, zatem stworzyć kryteria oceniania poszczególnych rodzajów tekstów i umieścić je na skali punktowej, następnie zaś ustalić system przeliczania na oceny. Zwykle oceniamy: treść, styl i formę, bogactwo językowe oraz poprawność językową.
Konkludując moją wypowiedź chciałabym powiedzieć, że ucząc sprawności pisania nie możemy dopuścić do nadmiernego zwiększenia jej roli w stosunku do tego, jakie naprawdę miejsce powinna zajmować w nauczaniu języka obcego. Dla mnie, nauczyciela języka angielskiego ważne jest to, by nie decydowała ona w ocenie wyników uzyskiwanych przez ucznia. Nadmiar pisania w ocenianiu prowadzi, bowiem, do zaniżania ocen, a dzisiaj, kiedy mamy do czynienia ze zwiększającą się liczbą uczniów z trudnościami w uczeniu się takimi, jak dysleksja, dysgrafia i dysortografia mogłoby to być bardzo krzywdzące dla uczniów. Uczmy pisania, ale róbmy to mądrze, tak, aby uczniowie mieli zawsze kontakt z żywym językiem.
Na podstawie literatury metodycznej służącej do nauczania języków obcych, a w szczególności: „Metodyki nauczania języków obcych” autorstwa Hanny Komorowskiej.