Historia wołomińskich Żydów

Zbliża się do końca projekt porządkujący wiedzę o losach żydowskiej społeczności Wołomina i białoruskiego Homla w czasie wojny i po jej zakończeniu. Już nie długo powinna ukazać się publikacja, stanowiąca podsumowanie tej pracy.

Projekt zrealizowaliśmy w ramach programu Geschichtswerkstatt Europa (Warsztat historyczny Europa ? w dowolnym tłumaczeniu). Jest to forma wsparcia, jaką Fundacja ?Pamięć, Odpowiedzialność, Przyszłość? przekazuje na międzynarodowe projekty poświęcone europejskim kulturom pamięci.

Tytuł ?Oficjalna postawa władz komunistycznych wobec Holocaustu w Homlu i Wołominie? sugeruje wąskie ujęcie tematu i rzeczywiście taki był zamiar naszej grupy. Z jednej strony chcieliśmy prześledzić powojenne losy Żydów wołomińskich i homelskich. Następnie zamierzaliśmy odtworzyć politykę państwa i władz najniższego szczebla wobec holocaustu, pamięci o nim, jak i wobec ocalonych.

Niejako przy okazji okazało się, że także wojenne losy Wołomińskich Żydów wymagają uporządkowania, weryfikacji i upamiętnienia. Jest to przecież ważny element naszej lokalnej tożsamości. W naszym wypadku dotyczy to przecież tak istotnych rzeczy, jak układ przestrzenny Wołomina, rozmieszczenie niektórych obiektów publicznych czy losy zasłużonych dla tego miasta rodzin.

Współpracownikami z Białorusi i Izraela byli Nikita Dunets i Grigori Binkin. Dużą pomoc w realizacji projektu okazał p. Łukasz Rygało, dziennikarz ŻPNM oraz wołomiński społecznik. Za polską część projektu odpowiadał Konrad Kostrzewa.