3 kwietnia w I Liceum Ogólnokształcącym im. W. Nałkowskiego w Wołominie odbyła się sesja popularno-naukowa ?Rodzina Lelewelów na Mazowszu? poświęcona zasłużonemu dla Polski rodowi zamieszkałemu od przełomu XVIII i XIX wieku w majątku w Woli Cygowskiej.
? Jestem przepełniony dumą, że udało mi się Państwa tutaj zaprosić ? otworzył spotkanie dyrektor I LO Krzysztof Milczarek, witając zgromadzonych w auli gości i przypominając, że szkoła już od kilku lat organizuje sesje naukowe. Dodał również, że ta sesja ważna jest szczególnie z tego względu, gdyż dotyczy rodziny Lelewelów ?pochodzących z naszego regionu, z terenu naszego powiatu, z tej ziemi, na której wszyscy żyjemy, mieszkamy, z której większość z nas pochodzi?.
Pierwszy wykład wygłosił dr Mirosław Roguski z Fundacji im. Stanisława Konarskiego, wprowadzając słuchaczy w historię Prota Lelewela, czyli tego z braci, który był szczególnie związany z naszą częścią Mazowsza, i pozostawił ważne źródło historyczne w postaci swoich pamiętników. Zawierają one ważne informacje zarówno dla historyków epoki napoleońskiej, jak i badaczy ówczesnego społeczeństwa, zwłaszcza napływowej szlachty ziemiańskiej. Co ciekawe, rodzina Lelewelów była pierwotnie szwedzkim rodem, który szlachectwo otrzymał w połowie XVII od cesarza rzymskiego i arcyksięcia austriackiego Ferdynanda II. Później ród ten poddany był królowi pruskiemu, a za czasów Karola Lelewela osiadł w Polsce i w 1768 r. otrzymał potwierdzenie szlachectwa. Już trzecie pokolenie w Polsce, które reprezentują właśnie Joachim i Prot, było zasłużonymi Polsce patriotami związanymi z najznamienitszymi polskimi rodami.
? Prot Lelewel, niełatwo o nim mówić. Gdybyśmy chcieli dziś zapytać, kim był ten człowiek, to byśmy mieli problem, żeby na to pytanie udzielić odpowiedzi. Łatwiej byłoby odpowiedzieć na pytanie, kim on nie był! ? kontynuował opowieść o rodzinie Lelewelów Artur Rogalski z Archiwum Państwowego w Siedlcach, nazwany na otwarciu sesji przez dyrektora Milczarka ?ogromną skarbnicą wiedzy?. Prelegent przybliżył zgromadzonym sylwetkę Prota Lelewela ? żołnierza, ziemianina, gospodarza, archiwisty, parlamentarzysty, konspiratora, urzędnika państwowego, pisarza historycznego ? którego życie przebiegało w otoczeniu ścisłych elit ówczesnej Polski.
? Tradycja rodzinna podaje nam wiadomości o tych, co w brzask życia naszego i rodziców naszych, patrzeli, jak my w schyłek ich życia, a dzieci w koniec naszego, tak więc obraz życia widzimy, rozszerzony do stu lat źrenicą żywej obserwacji przynajmniej trzech pokoleń ? te słowa padły w auli podczas spotkania niejeden raz. Wyrażają one doskonale istotę dziedzictwa rodzinnego i ciągłości historycznej, pamięci pokoleń, która sprawia, że dzięki opowieściom naszych rodziców i dziadków możemy zajrzeć w przeszłość. Życie w dworze w Woli Cygowskiej przybliżył, dzięki przywołaniu swoich wspomnień i opowieści swoich rodziców i dziadków, Mieczysław Nowak z Tarnawy, prawnuk Wiesławy Lelewel, córki Prota. Prelekcja ta, wzbogacona planszami i zdjęciami dawnych dworów, pomogła zebranym wyobrazić sobie życie szlachty ziemiańskiej sprzed blisko 200 laty.
Organizatorami spotkania byli: Starostwo Powiatowe w Wołominie, Stowarzyszenie Wiatraki Kultury Czubajowizna, w imieniu którego głos zabrał Leon Palesa, ?Gazeta Powiatu Wołomińskiego Fakty? i LO im. Wacława Nałkowskiego w Wołominie. Spotkania nie uświetnili swoją obecnością przedstawiciele starostwa, które sprawowało patronat nad wydarzeniem, ale nie zabrakło przedstawicieli miasta, w osobach Krzysztofa Wytrykusa, wiceburmistrza Grzegorza Mickiewicza i Maksyma Gołosia.
Janina Stasiszyn