Z Tomaszem Sitkiem, oficerem prasowym KPP w Wołominie rozmawiamy o problemach związanych z przestępczością wśród nieletnich.
– Czy przemoc w szkołach z terenu naszego powiatu jest dużym problemem?
– Problem przestępczości dzieci i młodzieży jest zjawiskiem, które z pewnością nasila się w ostatnich latach. Na tle dynamicznego spadku przestępczości, ogólnie można przyjąć, że systematycznie rośnie przestępczość wśród dzieci i młodzieży dotyczy to również powiatu wołomińskiego. Przejawami przemocy rówieśniczej często są takie zachowania jak wulgarne obelgi i wyzwiska (również przy wykorzystaniu internetu i telefonów komórkowych – sms-y), zmuszanie do upokarzających i ośmieszających zachowań, naruszanie nietykalności fizycznej, czy godności osobistej (art. 157§2, art. 212§1, art. 216§1, art. 217§1 kk). Są to przestępstwa, które ścigane są z oskarżenia prywatnego tzn. że pokrzywdzony, czyli nieletni bądź jego opiekun prawny może wnieść skargę bezpośrednio do sądu lub skorzystać z pomocy Policji, która na jego żądanie przyjmuje ustną lub pisemną skargę i w razie potrzeby zabezpiecza dowody, a następnie przesyła skargę do właściwego sądu. W przypadku uzyskania informacji przez dyrekcję o tego typu zdarzeniach informuje on rodziców o takiej możliwości, którzy decydują, czy takie zdarzenie zgłosić do organów ścigania, czy rozwiązać problem na terenie szkoły tj. zgodnie z postanowieniami zawartymi w tzw. statutach poszczególnych placówek oświatowych.
– Jakie przepisy regulują egzekwowanie prawa w szkołach?
– W przypadku zaistnienia na terenie placówki szkolnej przestępstw ściganych z urzędu np. bójka lub pobicie (art. 158§1 kk), naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego (dot. dyrekcji i kadry pedagogicznej), kradzież i kradzież z włamaniem (art. 278 i 279§1 kk), rozbój (art. 280 kk), kradzież rozbójnicza (art. 281 kk) i wymuszenie rozbójnicze (art. 282 kk) dyrektorzy bądź osoby przez nich wyznaczone mają obowiązek na podstawie art. 240§1 kk i art. 4§3 Ustawy o postępowaniu w sprawach
nieletnich z dnia 26 października 1982r.(Dz.U Nr.11 poz. 109 z 2002 roku z zm.) zgłosić ten fakt do organów ścigania. W praktyce następuje to w formie telefonicznej bądź pisemnej.
Cyt. art. 4§3 Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982r.
?Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swoją działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwzięć czynności nie cierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu”.
– Czy często dochodzi do zachowań agresywnych w szkołach? Jakiego rodzaju są to zachowania?
– W 2008 roku Komenda Powiatowa Policji w Wołominie odnotowała 197 przypadków popełnienia czynów karalnych przez osoby nieletnie, natomiast liczba ustalonych nieletnich sprawców czynów karalnych wyniosła 239.
Przykłady w wybranych kategoriach przestępstw;
uszczerbek na zdrowiu /art. 156, 157 kk/ – 13 cz. karalnych i 9 sprawców,
bójka i pobicie /art. 158, 159 kk/ – 16 cz. karalnych i 31,
kradzież cudzej rzeczy /art. 275§1, 278, 279 kk/ – 48 cz. karalnych i 53 sprawców
rozbój, kradzież rozbójnicza i wymuszenie rozbójnicze /art. 280, 281, 282 kk/ – 21 cz. karalnych i 37 sprawców, przestępstwa przeciwko mieniu / Rozdział XXXV KK/ – 93 cz. karalnych i 125 sprawców
Na terenie działania naszej jednostki współpraca ze szkołami układa się dobrze. W przypadku zajścia zdarzeń, gdzie konieczna jest interwencja Policji dyrektorzy informują Zespół ds. Profilaktyki Nieletnich i Patologii KPP w Wołominie.
– Czy spokojniej jest w szkołach wiejskich niż w miejskich?
– Na pytanie, czy spokojniej jest w szkołach wiejskich, czy miejskich nie jest możliwe udzielenie jednoznacznej odpowiedzi. Czyny karalne odnotowujemy w placówkach oświatowych zarówno wiejskich jak i miejskich. Jeżeli zaś chodzi o zdarzenia w szkołach dzieląc je na poziomy można powiedzieć, że najwięcej zdarzeń odnotowano z udziałem uczniów szkół gimnazjalnych. Jednak w ostatnim okresie zauważalne jest, iż granica wiekowa osób małoletnich popełniających czyny karalne obniża się, tzn. co raz częściej popełniają je osoby poniżej 13 roku życia. Należy dodać, iż w takich przypadkach są prowadzone postępowania wyjaśniające z demoralizacji lub postępowania opiekuńczo – wychowawcze.
Ponadto należy dodać, iż na podstawie art. 4 §2 Ustawy o postępowaniu w sprawach
nieletnich z dnia 26 października 1982r.
? Każdy, kto dowiedziawszy się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub policję”.
Niestety należy stwierdzić, iż rzadko zdarza się, aby osoby będące przypadkowymi świadkami takich zdarzeń zgłaszali ten fakt do organów ścigania
– Jakie działania prewencyjne, mające zapobiegać przestępczości wśród nieletnich prowadzi policja?
– Zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom i młodzieży, szczególnie w zakresie przeciwdziałania przemocy, zapobiegania demoralizacji i przestępczości nieletnich oraz ochrony ich zdrowia i życia to priorytetowe zadania Policji, które realizowane są we współpracy z resortem edukacji oraz innymi instytucjami i organizacjami samorządowymi. Zadania te wynikają również z Krajowego Programu Zapobiegania Niestosowaniu Społecznemu wśród Dzieci i Młodzieży. W ramach tego programu Komenda Stołeczna Policji wydała ?Informator dla pedagogów”, w którym zawarto podstawowe zasady postępowania w konkretnych przypadkach zdarzeń na terenie placówki oświatowej, który został rozpropagowany w placówkach oświatowych funkcjonujących na terenie naszego powiatu.
W ramach tych działań na terenie powiatu wołomińskiego prowadzony jest program pn. ?Edukacja prawna w szkołach”, który skierowany jest do kadry pedagogiczne, dzieci i młodzieży uczącej się oraz ich rodziców mający na celu utrzymanie bezpieczeństwa w środowisku szkolnym oraz zwiększenie świadomości i wiedzy prawnej kadry pedagogicznej oraz poprawę świadomości prawnej w zakresie odpowiedzialności prawnej nieletnich wśród młodzieży i ich rodziców. Program realizowany jest w formie szkoleń dla dyrektorów i kadry pedagogicznej (podczas rad pedagogicznych) oraz prelekcji dla młodzieży i ich rodziców (podczas zebrań rodziców w szkołach).
Ponadto w ramach w/w programu realizowane są; tzw. patrole szkolne polegających na przemieszczaniu się pomiędzy szkołami na terenie całego powiatu wołomińskiego. Są to patrole piesze i zmotoryzowane z udziałem Straży Miejskiej. Do ich głównych zadań należy: podejmowanie interwencji w stosunku do zaobserwowanych zachowań, nie mieszczących się w ogólnie przyjętych normach (szczególnie spożywanie alkoholu, palenie papierosów, handel narkotykami, kradzieże, rozboje, wymuszenia, itp.), rozpoznawanie potencjalnych zagrożeń oraz utrzymywanie kontaktów z dyrektorami i pedagogami szkolnymi., uczestniczenie w spotkaniach i pogadankach, reagowanie na zdarzenia związane ze sprzedażą nieletnim alkoholu i tytoniu oraz używaniem przez nich środków odurzających, reagowanie na uchylanie się młodzieży od obowiązku szkolnego.
Rozmawiała Teresa Urbanowska