„Trzeci Maja teatralnie” – 234. Rocznica Uchwalenia Konstytucji 3 Maja

Uroczyste, wzruszające i dopracowane w każdym szczególe – tak można podsumować wyjątkową akademię z okazji 234. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Wydarzenie, które odbyło się 30 kwietnia 2025 roku w Szkole Podstawowej im. Fryderyka Chopina w Starym Grabiu, zostało przygotowane przez uczniów klasy szóstej w ramach projektu edukacyjno-historycznego pod kierunkiem nauczycielki historii, pani Katarzyny Lipińskiej.

Maj – rocznica pięknych serc!
Maj – rocznica wielkich myśli,
Tym, co dawno przeminęli,
Hołd składają ci, co przyszli.
Choć przeminął dawno wiek,
Dawne hasła się zmieniły,
Orzeł począł nowy bieg,
Lecz z przeszłości czerpał siły.
— Michał Aret

Tegoroczne obchody miały formę teatralnej inscenizacji, która stała się nie tylko artystycznym wydarzeniem, lecz przede wszystkim głęboką lekcją patriotyzmu. Poprzez dramatyczną grę aktorską, recytacje, pieśni oraz narrację uczniowie przenieśli społeczność szkolną do czasów Sejmu Czteroletniego i przełomowego momentu w dziejach Polski – uchwalenia pierwszej w Europie i drugiej na świecie konstytucji.

Akademię rozpoczęło uroczyste wprowadzenie pocztu sztandarowego oraz wspólne odśpiewanie hymnu narodowego. Następnie młodzi artyści zaprezentowali losy Rzeczypospolitej z końca XVIII wieku, skupiając się na dramatycznym pierwszym rozbiorze Polski. Wzruszającą kulminacją tej sceny był przejmujący okrzyk:

„Ratunku! Dlaczego nikt mnie nie broni? Gdzie moje wojsko? Gdzie ci, którzy kochają swoją ojczyznę?”

Widzowie – uczniowie, nauczyciele oraz zaproszeni goście – w pełnym skupieniu śledzili wydarzenia historyczne, których ukoronowaniem była scena odczytania Konstytucji 3 Maja przez marszałka Stanisława Małachowskiego. Obok niego zasiadł król Stanisław August Poniatowski, który z uznaniem kiwnął głową, uścisnął dłoń marszałka i podziękował współtwórcom ustawy – Hugonowi Kołłątajowi i Ignacemu Potockiemu – a następnie uroczyście podpisał dokument. Sala wypełniła się brawami i pieśnią „Witaj, majowa jutrzenko”.

Jednym z najbardziej oryginalnych elementów programu była symboliczna konferencja prasowa z przeszłości, w której rolę głównego bohatera – króla Stanisława Augusta Poniatowskiego – odegrał Tymoteusz Chmielewski. Towarzyszyła mu księżna Branicka, a pytań władcy nie szczędzili „współcześni” dziennikarze: polski i amerykański. Dzięki tej dynamicznej formie młodzi aktorzy w ciekawy sposób przybliżyli widzom realia epoki i motywy twórców Konstytucji.

Obsada inscenizacji:
– Polska – Alicja Kalata
– Król Stanisław August Poniatowski – Tymoteusz Chmielewski
– Księżna Branicka – Oliwia Gil
– Stanisław Małachowski – Kacper Przywoźny
– Narratorzy – Zuzanna Jędrzejewska, Aurelia Płochocka
– Austria – Maria Kamińska
– Rosja – Tymoteusz Kursa
– Prusy – Filip Krysik
– Szlachcianki – Bianka Rudnicka, Antonina Kursa, Lena Kłysik
– Dziennikarze – Daniel Florczak (polski), Aleksander Łojewski (amerykański)

Oprawę muzyczną zapewnił chór szkolny pod kierunkiem pani Katarzyny Lipińskiej. W repertuarze znalazły się m.in. pieśni: „Witaj, majowa jutrzenko”, „Tu wszędzie jest moja ojczyzna” oraz „Piękna nasza Polska cała” – każda z nich wykonana z wyczuciem i głębokim wzruszeniem.

Przestrzeń szkolnego holu została przekształcona w teatralną scenę historyczną. Patriotyczną dekorację przygotowali wspólnie uczniowie, rodzice, nauczyciele oraz pracownicy szkoły: p. Katarzyna Lipińska, p. Kinga Stańczuk, p. Bożena Małetko, p. Krystyna Dzięcioł, p. Małgorzata Florczak, p. Dariusz Kania – dbając o każdy detal: od strojów i rekwizytów, po biało-czerwone kotyliony i chorągiewki rozdawane uczestnikom na początku uroczystości.

W przygotowaniu uroczystości wsparcia merytorycznego w formie doradztwa i konsultacji udzielił Zbigniew Wilczyński, który nie tylko podzielił się materiałami źródłowymi i dostarczył rekwizyty, ale także aktywnie wspierał realizację przedsięwzięcia, uczestnicząc w próbach, udzielając cennych wskazówek oraz współtworząc scenariusz inscenizacji.

Na zakończenie głos zabrała pani dyrektor Justyna Żylińska, dziękując uczniom i nauczycielom za przygotowanie tej poruszającej lekcji historii. Podkreśliła znaczenie pielęgnowania pamięci narodowej i zachęciła do wywieszenia flag w związku ze zbliżającym się Świętem Konstytucji 3 Maja. Zaprosiła również całą społeczność szkolną do udziału w gminnych obchodach rocznicowych w Wołominie.

Dla najmłodszych przygotowano również miłą niespodziankę – uczniowie biorący udział w inscenizacji otrzymali z rąk „króla” pamiątkowe certyfikaty w formie kolorowanek z jego wizerunkiem.

Całość uroczystości zakończyło wspólne odśpiewanie pieśni „Rota” – utworu, który od pokoleń jednoczy Polaków w najważniejszych momentach refleksji narodowej.

Dzięki przepięknie zaprezentowanej inscenizacji historycznej przez uczniów klasy VI cała społeczność szkolna, a zwłaszcza ta najmłodsza, mogła lepiej zrozumieć, jak ważna jest historia Polski i dlaczego warto być dumnym ze swojego kraju.

Szczególne słowa uznania należą się pani Katarzynie Lipińskiej – nauczycielce historii, której pasja, zaangażowanie i ogromna wiedza sprawiły, że to wydarzenie stało się tak poruszającą i inspirującą lekcją patriotyzmu dla całej społeczności szkolnej.

Relację przygotował: Zbigniew Wilczyński
Foto: Kinga Stańczuk, Iga Siemińska