Każde państwo Wspólnoty Europejskiej zapewnia pracownikom i osobom prowadzącym działalność gospodarczą pomoc dla rodziny – jeśli znajduje się ona w kryzysowej sytuacji. Dzięki zasadom koordynacji Twoja rodzina otrzyma pomoc bez względu na to w jakim kraju UE Ty przebywasz, a w jakim oni.
Uzyskanie świadczenia rodzinnego zależne jest od spełnienia warunków, jakie nakładają na nas przepisy kraju, w którym jesteśmy ubezpieczeni. Warto pamiętać, że każde państwo ma swój odrębny system. W Polsce świadczenia dla rodziny finansowane są z budżetu państwa, prawo do nich zależy od tego, w jakiej sytuacji znajduje się rodzina osoby, która występuje o świadczenie. Niektóre państwa uzależniają nabycie prawa do świadczenia od tego jak długo pracowaliśmy i byliśmy ubezpieczeni. Inne biorą pod uwagę również czas pobytu na ich terytorium. Od początku lat 90 na terytorium Wspólnot Europejskich obowiązuje zasad swobody przepływu osób. Dzięki niej świadczenia rodzinne są przyznawane nawet wówczas, gdy osoba uprawniona mieszka na terytorium innego państwa, niż to które zobowiązane jest do wypłaty świadczenia. Oznacza to, że nawet jeśli nie mieszkamy w kraju, z którego dostajemy świadczenie- ono się nam należy. To samo dotyczy członków naszej rodziny. Jeśli jesteśmy zatrudnieni w ramach umowy o pracę u zagranicznego pracodawcy lub prowadzimy za granicą działalność gospodarczą – podlegamy przepisom kraju, w którym pracujemy. Świadczenia rodzinne zostaną przyznane według kryteriów tego państwa. Nie ma znaczenia czy rodzina pozostała w kraju czy mieszka z nami za granicą.
Jeśli jesteśmy emerytami lub rencistami i pracowaliśmy za granicą a także mamy do utrzymanie dzieci – mamy prawo do zasiłku rodzinnego. W niektórych krajach unijnych otrzymamy również dodatki do emerytury i renty na utrzymanie dziecka. To samo dotyczy sierot. Pieniądze otrzymuje osoba, która opiekuje się sierotą. Nie ma znaczenia, w którym kraju mieszka sierota i jej opiekun. Wszystko to jest możliwe dzięki instytucji transferu świadczeń. „Eksport” świadczeń między krajami członkowskimi umożliwia tak zwana neutralizacja wymogu zamieszkania. Dzięki niej pracownik albo osoba pracująca na własny rachunek, podlegający przepisom np.: francuskim, jest uprawniony do otrzymywania francuskich świadczeń rodzinnych na rzecz swojej rodziny, która mieszka w Polsce. Dotyczy to także bezrobotnego, który np. pracował i stał się bezrobotnym we Francji teraz z rodziną mieszka w Polsce. Pamiętajmy, że uzyskanie świadczenia rodzinnego kraju gdzie pracujemy musi poprzedzać złożenie odpowiedniego wniosku do naszego pracodawcy lub odpowiedniej instytucji.
Jak już wspomniałem niektóre państwa uzależniają prawo do świadczeń rodzinnych od tego czy mamy wystarczający okres ubezpieczenia czy pracy. Jeśli w danym kraju nasze okresy są niewystarczające możemy skorzystać z zasady sumowania okresów ubezpieczenia, pracy itd. z kraju poprzedniej pracy-pobytu. Zasada sumowania ma nam pomóc w uzyskaniu świadczenia, jednak żeby z niej skorzystać należy złożyć formularz E-405 wypełniony przez kraj, który poprzednio zamieszkiwaliśmy. I tak jeśli jesteśmy we Francji, pracowaliśmy wcześniej w Polsce i chcemy uzyskać świadczenie rodzinne, prosimy polski Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej o wypełnienie tego formularza w celu „dopełnienia” okresu pracy, ubezpieczenia jaki wymagany jest we Francji.
Niestety rodzina może otrzymywać tylko jedno świadczenie w tym samym czasie i z jednego państwa.. Świadczenia rodzinne nie kumulują się, ale w sytuacji kiedy mamy prawo do dwóch świadczeń (np. z Polski i Francji) – jedno państwo wypłaca całą kwotę a drugie dopłaca różnicę między świadczeniami tych państw. Oznacza to, że mamy gwarancję otrzymania świadczenia w najwyższej możliwej wysokości!