W reakcji na atak rosyjskich dronów na polską przestrzeń powietrzną premier Donald Tusk zapowiedział formalne wystąpienie do NATO o uruchomienie Artykułu 4 Traktatu Północnoatlantyckiego. Artykuł 4 przewiduje mechanizm konsultacji między państwami członkowskimi, gdy którekolwiek z nich uzna, że jego integralność terytorialna, niepodległość polityczna lub bezpieczeństwo są zagrożone.
Artykuł 4 w historii NATO był wzywany wielokrotnie, zwłaszcza przez państwa Europy Wschodniej, również po rosyjskiej agresji na Ukrainę w 2022 roku. Jednak jego uruchomienie nie oznacza automatycznego wkroczenia wojsk sojuszniczych, lecz stanowi formalne wezwanie do konsultacji i koordynacji odpowiedzi na zagrożenie. To narzędzie pozwala ocenić sytuację bezpieczeństwa i zaplanować wspólne działania prewencyjne lub obronne, zanim dojdzie do pełnowymiarowego konfliktu.
Premier Tusk podkreślił, że Polska działa zgodnie z tym mechanizmem, aby zapewnić pełne zaangażowanie sojuszników NATO oraz spójność i gotowość odpowiedzi na zagrożenia hybrydowe, z którymi Polska obecnie się mierzy. Decyzje dotyczące dalszych kroków będą podejmowane wspólnie, w oparciu o konsultacje państw członkowskich.
Decyzja Polski o uruchomieniu Artykułu 4 jest ważnym sygnałem dla NATO, że obecna sytuacja w regionie wymaga zwiększonej koordynacji, solidarności oraz przygotowania sojuszniczych państw do obrony nie tylko własnych terytoriów, lecz i całego obszaru Paktu Północnoatlantyckiego.
Czym różni się artykuł 4 od artykułu 5 NATO
Artykuł 4 i Artykuł 5 NATO różnią się głównie zakresem i rodzajem reakcji, które wywołują:
- Artykuł 4 NATO daje możliwość pilnych konsultacji między państwami członkowskimi, gdy któreś z nich uważa, że jego integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo jest zagrożone. Jest to mechanizm umożliwiający wymianę informacji, ocenę zagrożenia i wypracowanie stanowiska, ale nie obliguje do automatycznej pomocy militarnej. Artykuł 4 jest stosowany w sytuacjach poważnych zagrożeń, które nie muszą być bezpośrednią zbrojną napaścią. Wniosek o uruchomienie składa się do Sekretarza Generalnego NATO, a następnie sprawa jest omawiana w Radzie Północnoatlantyckiej. Polska dąży do uruchomienia tego artykułu po ostatnich atakach dronów na swoje terytorium.
- Artykuł 5 NATO jest zasadą kolektywnej obrony. Zostaje uruchomiony, gdy następuje zbrojna napaść na jedno lub kilka państw członkowskich w Europie lub Ameryce Północnej. Oznacza to, że atak na jednego członka jest traktowany jak atak na cały Sojusz, co skutkuje zobowiązaniem do udzielenia pomocy, także militarnej. Artykuł 5 obliguje do natychmiastowych działań, które mogą obejmować użycie siły zbrojnej. Dotychczas był aktywowany tylko raz, po atakach terrorystycznych 11 września 2001 roku.
Podsumowując, Artykuł 4 to procedura konsultacji i koordynacji reakcji na zagrożenie, a Artykuł 5 to zobowiązanie do wspólnej obrony w przypadku bezpośredniego ataku zbrojnego.
Źródła:
- „Poland Calls to Activate NATO Article 4: What Does It Mean?” – Newsweek, 10 września 2025
- „Poland to invoke NATO Article 4 for consultations on security threats due to Russian drone activities” – Traders Union, 10 września 2025
- „Poland shoots down Russian drones for the first time after airspace violation” – Xpert.digital, 9-10 września 2025
autor zdjęć: Defensie.nl
Więcej wiadomości z Mazowsza
Terytorialna Służba Wojskowa na Mazowszu – dołącz do 5MBOT!
Mieszkańcy północnej części Mazowsza, którzy chcą dołączyć do Wojsk Obrony Terytorialnej, już niebawem będą mieli okazję. W 2026 roku 5 Mazowiecka Brygada Obrony
[...]
0 komentarzy
Czołowe zderzenie osobówek w Cybulicach Małych
5 grudnia w godzinach porannych do Komendy Powiatowej PSP w Nowym Dworze Mazowieckim wpłynęło zgłoszenie o zderzeniu dwóch samochodów osobowych w Cybulicach Małych.
[...]
0 komentarzy
Nieprawidłowy transport zatrzymany na S8
Naczepą-chłodnią bez ważnego świadectwa ATP przewożono szybko psujące się artykuły żywnościowe. Kierowca bułgarskiego zespołu pojazdów nie miał także wymaganego potwierdzenia delegowania do pracy
[...]
0 komentarzy
Obiecali uniwersalną protezę zębową. Przysłali zabawkowe zęby
Mieszkaniec powiatu płońskiego zamówił protezę zębową, licząc na uczciwą ofertę i szybkie zakupy on-line. Po otwarciu paczki przekonał się jednak, że sprzedawca wysłał
[...]
0 komentarzy
Osobówka ścięła latarnię i wylądowała w rowie
4 grudnia na obwodnicy Góry Kalwarii, 37-latka kierująca Citroenem, nie dostosowała prędkości do panujących warunków drogowych, kończąc swoją podróż w przydrożnym rowie. Poważny
[...]
0 komentarzy
Kradli jednoślady – złodziejski duet namierzony i zatrzymany
Policjanci z mokotowskiego Wydziału do walki z Przestępczością Przeciwko Mieniu zatrzymali 21-latka i jego młodszego kolegę, podejrzanych o kradzież motocykla i skutera. Jak
[...]
0 komentarzy
Trzech poszukiwanych mężczyzn zatrzymanych tego samego dnia
Policjanci skutecznie zatrzymali trzech mężczyzn, którzy od dłuższego czasu ukrywali się przed organami ścigania. Te działania są efektem codziennej pracy funkcjonariuszy, którzy nieustannie
[...]
0 komentarzy
Pożar samochodu w Zielonce
Zgłoszenie o płonącym aucie wpłynęło do stanowiska kierowania Komendy Powiatowej PSP w Wołominie. Na miejsce natychmiast skierowano zastęp z Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej PSP Wołomin
[...]
0 komentarzy
Czarna seria wypadków z udziałem pieszych
W czwartek 4 grudnia doszło to dwóch poważnych w skutkach potrąceń pieszych. Po godz. 16 w miescowości Luzki w powiecie łosickim na drodze
[...]
0 komentarzy
Pożar pustostanu w Turowie
W środę, 3 grudnia 2025 roku, w miejscowości Turów (powiat wołomiński) doszło do pożaru nieużytkowanego budynku mieszkalnego. Ogień objął opuszczony obiekt, a na
[...]
0 komentarzy
Pies przetrzymywany w brudzie, odchodach, w stanie rażącego wychudzenia i bez pokarmu, chory i pozbawiony opieki weterynaryjnej
Prokuratura Rejonowa w Ostrołęce prowadzi postępowanie, które zostało wszczęte w dniu 17 listopada 2025r. w sprawie znęcania się w Troszynie, powiat ostrołęcki, nad
[...]
0 komentarzy
Udaremniony przemyt papierosów balonem
Policjanci z powiatu łosickiego interweniowali w sprawie nietypowego sposobu przemytu papierosów przez wschodnią granicę. Do transportu nielegalnego towaru wykorzystano balon, do którego przymocowano
[...]
0 komentarzy
Brawurowa prędkość i niebezpieczne manewry kierowców na S7
Na odcinku drogi ekspresowej S- 7 w okolicach Mławy policjanci odnotowali kolejne przypadki skrajnie niebezpiecznej jazdy. Z przeprowadzonych pomiarów wynika, że część kierowców
[...]
0 komentarzy
Nie wolno strzelać do dzików – przypomnienie zasad bezpieczeństwa
Komenda Powiatowa Policji w Otwocku przypomina, że samowolne strzelanie do dzików lub innej zwierzyny łownej jest zabronione i stanowi poważne naruszenie prawa. Każda
[...]
0 komentarzy
Poważny wypadek z udziałem trzech pojazdów. 18-latek trafił do szpitala śmigłowcem LPR
Chwila nieuwagi wystarczyła, by 18-letni kierowca BMW stracił panowanie nad pojazdem – w Lucynowie doszło do zdarzenia z udziałem trzech samochodów. Na miejscu
[...]
0 komentarzy