Aldona Dzwonkowska: Praca w godzinach nadliczbowych

Od niedawna pracuję w firmie zajmującej się produkcją opakowań. Coraz częściej muszę wykonywać swoją pracę w godzinach nadliczbowych, a także w niedziele, i chciałbym dokładnie wiedzieć, jakie przysługuje mi wynagrodzenie za ten czas.

Przechodząc do meritum, za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje dodatek pieniężny, który wynosi: 100%, jeśli praca wykonywana jest w godzinach nadliczbowych w porze nocnej, a także w niedziele lub święta, które nie są dla Pana dniami pracy; natomiast 50% wynagrodzenia przysługuje za pracę w godzinach nadliczbowych w pozostałe dni. Zamiast dodatku może zostać udzielony przez pracodawcę na wniosek pracownika czas wolny w takim samym wymiarze. Jednakże nie każdemu przysługuje wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, a mianowicie zgodnie z art. 151 KP pracownikom zarządzającym i kierownikom wyodrębnionych komórek organizacyjnych, z wyjątkiem prac w niedziele i święta, jeżeli w zamian nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy. Powyższe regulacje dotyczą członków zarządu, dyrektorów, ich zastępców, a także głównych księgowych. W ich przypadku tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi może przekraczać 48 godzin w okresie rozliczeniowym. Ponadto nieprzerwany okres wypoczynku dobowego może być krótszy niż 11 godzin, a za czas dyżuru nie przysługuje czas wolny od pracy. To tylko niektóre odrębności czasu pracy pracowników zarządzających.

Należy również wyjaśnić, kiedy według KP praca jest wykonywana w porze nocnej, w niedziele lub święta. Otóż ośmiogodzinna praca wykonywana pomiędzy godziną 21.00 i 7.00 jest uznawana za pracę w godzinach nocnych. Ponadto osoba pracująca w nocy to ta, która przepracowała minimum trzy godziny w porze nocnej lub gdy co najmniej jedna czwarta czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną—. Nie każdy pracownik może wykonywać pracę w nocy, zakaz taki dotyczy młodocianych, kobiet ciężarnych, pracowników mających zaświadczenie lekarza o potrzebie czasowego wstrzymania się od pracy w godzinach nadliczbowych, pracowników, na których stanowiskach pracy występują przekroczenia najwyższych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, oraz osób opiekujących się dzieckiem w wieku do lat czterech (zakaz względny). Natomiast, jak powszechnie wiadomo, niedziele i święta to dni ustawowo wolne od pracy. Za pracę w tych dniach uznaje się pracę, która jest wykonywana pomiędzy godziną 6.00 a godziną 6.00 następnego dnia. Należy też pamiętać, iż pracownik powinien raz na cztery tygodnie korzystać z wolnej niedzieli, jeśli praca odbywa się również w niedziele. Znając powyższe kryteria, można określić przysługujące uprawnienia za pracę w godzinach nocnych, w niedziele i święta.