Pomimo ciepłej zimy smog dusił mieszkańców wielu miejscowości w Polsce – ujawnia raport Polskiego Alarmu Smogowego i Heal Polska. Analiza ostatniego sezonu grzewczego pokazuje, że najwięcej smogowych rekordzistów znajduje się na południu kraju: Nowej Rudzie, Suchej Beskidzkiej i Żywcu, gdzie mieszkańcy oddychali mocno zanieczyszczonym powietrzem aż przez ponad 2-3 miesiące. Zdaniem lekarzy wystarczy tylko kilka godzin wdychania smogu, by pojawiły się złe samopoczucie, bóle głowy, ataki astmy i duszności. Mimo tego rząd zawiesił normy jakości węgla na kolejne trzy miesiące.
„Chorzy na smog” – raport PAS i HEAL Polska pokazuje stan powietrza w ostatnim sezonie grzewczym (1.10.2022 -31.03.2023). Mimo ciepłej zimy wiele miejscowości w Polsce miało fatalny stan powietrza. Na 211 miejscowości objętych monitoringiem pyłów zawieszonych PM10 aż 180 nie spełniało rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczącej maksymalnej liczby “dni smogowych”, czyli takich o zbyt wysokim stężeniu pyłu PM10. Najgorszy stan powietrza odnotowano w Nowej Rudzie (96 dni z przekroczeniem normy WHO), Suchej Beskidzkiej (79 dni) oraz Żywcu (72 dni). Z kolei najwyższe średnie stężenie dobowe pyłu PM10 – odnotowane w Żywcu – było niemal 5-krotnie wyższe niż zaleca WHO. Powyższa sytuacja miała miejsce mimo, że wielu mieszkańców oszczędzało opał, obniżając temperaturę w domach, a zima była dość łagodna. Ostatni rok to aż o 20% mniej dni sprzyjających smogowi niż pięć lat wcześniej (śr. temp. poniżej 0°C, wiatr poniżej 3 m/s).
– Pomimo wyjątkowo ciepłej zimy okazało się, że sezon grzewczy 2022/23 dla mieszkańców wielu miejscowości był bardzo ciężki. Tradycyjnie w czołówce widzimy te same miejscowości: Nową Rudę, Suchą Beskidzką czy Żywiec i Pszczynę. Ale ważne jest, byśmy ujrzeli problem szerzej: te miasta są reprezentantami setek polskich miejscowości, gdzie zanieczyszczenie powietrza wciąż jest bardzo wysokie, ale brakuje tam danych pomiarowych” – skomentowała ranking Anna Dworakowska z Polskiego Alarmu Smogowego.
– O chorobach przewlekłych z powodu smogu mówi się dużo, natomiast o konsekwencjach narażenia krótkoterminowego niewiele albo wcale – mówi Weronika Michalak z HEAL Polska – Niesłusznie, bo przekroczenia dopuszczalnych limitów wskazują, że ten problem to chleb powszedni mieszkańców polskich miast. To, że my lub nasze dzieci są rozdrażnione, zirytowane, boli nas głowa, może być konsekwencją oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Niestety jednodniowa ekspozycja może prowadzić nawet do poważnych skutków zdrowotnych, np. udaru mózgu czy zawału serca. Ten wpływ widać wyraźnie w badaniach i statystykach szpitalnych – dodaje Weronika Michalak.
– Nawet krótkotrwały wzrost stężenia drobnych pyłów zawieszonych o 10 µg/m3 przekłada się na wzrost ryzyka zgonu z powodu udaru mózgu o aż o 11% – Gołym okiem widać, że w okresie grzewczym, w miejscach i regionach, które są eksponowane na zanieczyszczenia powietrza, wzrasta liczba osób chorych i zgonów – podsumowuje lek. Tomasz Karauda, specjalista chorób wewnętrznych.
Poprawa jakości powietrza to proces wymagający działań na wszystkich szczeblach politycznych. Niestety z końcem kwietnia rząd przedłużył zawieszenie norm jakości węgla o trzy miesiące. Oznacza to, że węgiel marnej jakości trafi do pieców i kotłów również w nadchodzącym sezonie grzewczym. Decydenci powinni wyciągnąć lekcję z analizy sezonu smogowego 2022/23 – nie możemy doprowadzić do sytuacji, w której do domowych pieców znów trafi odpad węglowy, węgiel brunatny czy śmieci. Ważna jest także współpraca polityków i sektora zdrowia w działaniach na rzecz czystego powietrza. Jeszcze w tym roku będą oni mieli okazję wykazać się zaangażowaniem poprzez poparcie nowych standardów jakości powietrza UE zgodnych z zaleceniami WHO.
Lista miast z najwyższą liczba dni smogowych (średniodobowo PM10 powyżej 45 ug/m3, okres 1.10.2022 -31.03.2023)
1. Nowa Ruda – 96 dni
2. Sucha Beskidzka – 79 dni
3. Żywiec – 72 dni
4. Pszczyna – 60 dni
5. Nowy Targ – 59 dni
6. Nowe Miasto Lubawskie – 57 dni
7. Lwówek Śląski – 53 dni
8. Zabierzów – 52 dni
9. Mosina – 50 dni
10. Oświęcim – 50 dni
11. Wodzisław Śląski – 49 dni
12. Nowy Sącz 49 – dni
13. Zdzieszowice – 44 dni
14. Piotrków Trybunalski – 42 dni
15. Radomsko – 41 dni
Więcej informacji z Mazowsza
Samorząd Mazowsza nagrodzi nowatorskie pomysły
Trwa kampania edukacyjna dotycząca budowania odporności społecznej na zagrożenia
Planowane wyłączenia prądu w Powiecie Wołomińskim, Wyszkowskim, Ostrowskim, Węgrowskim i Sokołowskim
Planowane wyłączenia prądu w Powiecie Legionowskim i Nowodworskim
