Nasi kochani dystrybutorzy prześcigają się w prezentowaniu kolejnych filmów naszych południowych sąsiadów. Oglądamy filmy gorsze i lepsze, ale czasami zdarzają się prawdziwe perełki. Na DVD ukazują się najlepsze filmy czeskie ostatnich dwóch dekad – popularny Petr Zelenka ze swoimi opowieściami o zwyczajnym szaleństwie i guzikowcach, analizujący czeską mentalność Jan Hřebejk czy w końcu słodko-gorzcy, niekiedy sentymentalni bracia Sv?rák.
Znani są z oskarowej ?Koli”, komercyjnego ?Ciemnoniebieskiego świata” czy satyry na telewizję ?Akumulator 1″. Większość tych filmów można zobaczyć na TVP Kultura, jeśli dobrze przejrzy się program telewizyjny. Kanał bardzo często przedstawia również najwybitniejsze dokonania starych mistrzów kina czeskiego.
?Szkoła podstawowa” to już prawdziwy klasyk europejskiego kina, zdecydowanie najlepszy film czeski lat 90-tych. Debiut fabularny twórcy ?Koli” to opowieść w duchu tradycji ?czeskiej szkoły filmowej” – słodko-gorzka, nostalgiczna, nieodparcie śmieszna. Sv?ráka szybko uznano za godnego następcę Miloša Formana i Jiři Menzla, chociaż w ostatnich latach tworzy filmy raczej przeciętne, czego przykładem ?Butelki zwrotne”.
?Szkoła podstawowa” to historia o dzieciństwie i historycznych transformacjach. Akcja dzieje się tuż po wojnie, między nazistowską okupacją a czasem sowieckiej zależności. Największe szkolne urwisy i nicponie doprowadzają biedną nauczycielkę do obłędu, na jej miejsce przychodzi wielbiciel żelaznej dyscypliny pan Hnizdo – rzekomy żołnierz wszystkich możliwych frontów wszelkich wojen światowych i nie tylko… Niepoprawny mitoman i kobieciarz wprowadza do klasy dość istotne zmiany.
Film Sv?ráka to zgrabna metafora totalitaryzmu, zrobiona raczej w groteskowej, aniżeli w poważnej tonacji. Z jednej strony to pochwała prowincjonalizmu w duchu Hrabala, z drugiej nostalgiczny portret dzieciństwa w stylu pamiętnego ?Amarcordu” Felliniego – a więc niezrozumiały świat dorosłych oczami wszędobylskich i bezpretensjonalnych dzieciaków. Znakomita komedia z nutką refleksji. Koniecznie trzeba zobaczyć!
Szkoła podstawowa
Czechy 1991
Reż.: Jan Sv?rák
Obsada:
Jan Třiska,
Zden?k Sv?rák,
Libuše Šafránkowá.
Dystrybutor: Art House.
Marcin Pieńkowski