Izabela Kieś – neurologopeda
Rodziców bacznie obserwujących swoje dzieci, niepokoi czasem późniejsze niż u rówieśników pojawianie się poszczególnych etapów rozwoju mowy: l późniejsze pojawienie się gaworzenia (norma 4-6 miesięcy) lub jego brak l późniejsze pojawienie sie pierwszych słów (normalnie między 8 a najpóźniej 18 miesiącem życia) l ubogi zasób słów, czyli mała liczba rozumianych i utożsamianych przez dziecko słów (roczne dziecko wymawia przeciętnie 6 słów, 20 miesięczne średnio 170) l liczne zaburzenia artykulacyjne (np. Liczne zmiany głosek)
l późniejsze pojawianie się zdań (początek wypowiedzi dwuwyrazowych: 18 – 23 miesiąc) l nieprawidłowa gramatyka l przedłużający się okres swoistej wymowy dziecięcej
Opóźniony rozwój mowy diagnozujemy, gdy poszczególne etapy pojawiają się z opóźnieniem 6. lub więcej miesięcy. Często ma to poważne przyczyny, jak: niedosłuch, upośledzenie umysłowe, zaburzenia psychiczne, zaburzenia wzroku, schorzenia przemiany materii (min. Fenyloketonuria), uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, uszkodzenie obwodowego narządu mowy. Bywa jednak i tak, że opóźniony rozwój mowy jest samoistny, nie dostrzegamy jednoznacznych jego przyczyn, wynika z indywidualnych różnic tempa i rytmu rozwoju psychomotorycznego lub braku dojrzałości aparatu artykulacyjnego. Może być dziedziczny i znajdujemy wtedy inne przykłady takiego nietypowego rozwoju mowy w danej rodzinie. Najczęściej w końcowej fazie rozwoju (6-7 rok życia) mowa osiąga właściwy poziom.
Zawsze trzeba się upewnić czy opóźnienie rozwoju mowy nie ma podłoża patologicznego i wykluczyć: niedosłuch, upośledzenie umysłowe, uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, zaburzenia emocjonalne.