Wakacje to czas, który większości z nas kojarzy się z beztroską, odpoczynkiem i radością. Jednak dla wielu nastolatków jest to okres wyjątkowo trudny – czas nasilenia samotności, izolacji i pogłębiającej się depresji. Choć problem ten często bywa bagatelizowany, z roku na rok staje się coraz bardziej powszechny. Wakacyjna depresja nastolatków to zjawisko, które wymaga zrozumienia, empatii i wsparcia – zarówno ze strony rodziców, jak i otoczenia społecznego.
Samotność w czasie, który miał być radosny
Dla nastolatków, którzy zmagają się z brakiem przyjaciół, trudnościami w relacjach społecznych lub wykluczeniem, wakacje oznaczają często nasilenie izolacji. Gdy szkoła – mimo swoich stresów – przestaje pełnić funkcję społecznego „łącznika”, młodzi ludzie zostają sami ze swoimi myślami. Brak rutyny, codziennych interakcji i zajęć może sprzyjać pogłębieniu się objawów depresji – poczucia bezwartościowości, smutku i apatii.
Co więcej, dla tych, którzy nie wyjeżdżają na wakacje, nie mają znajomych ani nie uczestniczą w aktywnościach, wakacyjna samotność staje się jeszcze bardziej dotkliwa. Świadomość, że inni „świetnie się bawią”, podczas gdy oni sami czują się niewidzialni, potęguje cierpienie.
Trudności w relacjach społecznych
Wiele nastolatków doświadcza trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji. Czas wakacji często odsłania te problemy z całą mocą – brak umiejętności inicjowania kontaktu, niska samoocena, lęk społeczny czy wcześniejsze doświadczenia odrzucenia mogą skutecznie zniechęcać do jakiejkolwiek aktywności towarzyskiej. Pojawia się błędne koło: im większa izolacja, tym trudniej wyjść z niej samodzielnie.
Wpływ mediów społecznościowych
Dodatkowym czynnikiem pogłębiającym depresję wśród młodzieży są media społecznościowe. Wakacyjne zdjęcia pełne uśmiechniętych twarzy, egzotycznych podróży i idealnych chwil mogą być dla samotnego nastolatka źródłem ogromnej presji i porównań. „Dlaczego ja nie mam takich znajomych?”, „Dlaczego moje życie wygląda zupełnie inaczej?” – pytania te, zadawane w ciszy pokoju, często prowadzą do obniżenia samooceny i nasilenia objawów depresyjnych. Algorytmy mediów społecznościowych promują treści atrakcyjne wizualnie, nie ukazując prawdziwego obrazu codzienności. W rezultacie nastolatek zaczyna wierzyć, że jego doświadczenia są nieadekwatne, niewystarczające – a on sam niepotrzebny.
Co możemy zrobić?
Najważniejsze jest zauważenie problemu. Depresja u nastolatków nie zawsze objawia się płaczem i otwartym smutkiem – często przyjmuje formę wycofania, drażliwości, braku motywacji czy zaburzeń snu. Rodzice, opiekunowie i nauczyciele powinni być uważni na te sygnały. Kluczowe jest stworzenie przestrzeni do rozmowy, okazywanie zrozumienia i empatii, a nie ocenianie czy banalizowanie emocji. W trudniejszych przypadkach warto zwrócić się o pomoc do specjalisty – psychologa lub psychiatry.
Nie każdy nastolatek spędza wakacje w gronie przyjaciół czy na ekscytujących wyjazdach. Dla niektórych to czas cichego cierpienia, z którym nie potrafią sobie poradzić. Zamiast więc zakładać, że wakacje to dla wszystkich radosny okres, warto otworzyć oczy i serce – może właśnie ktoś bliski potrzebuje naszej obecności bardziej, niż nam się wydaje.
W Markach rozpoczęto realizację Programu profilaktyki zaburzeń depresyjnych wśród uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, który potrwa w latach 2025–2027. Inicjatywa powstała z troski o zdrowie psychiczne młodych ludzi i ma na celu wczesne rozpoznawanie sygnałów kryzysu, wzmacnianie kompetencji emocjonalnych oraz budowanie systemu wsparcia dla uczniów w ich codziennych wyzwaniach. W szczególności program koncentruje się na uczniach klas 7–8 szkół podstawowych, czyli grupie wiekowej szczególnie narażonej na stres i problemy emocjonalne.
Program oferuje bezpłatne wsparcie psychologiczne dla uczniów klas 7-8 w trzech gabinetach psychoterapeutycznych na terenie Marek. Pierwsze spotkania z psychologami i psychoterapeutami odbędą się w drugiej połowie września.
„Program profilaktyki zaburzeń depresyjnych wśród nastolatków uczęszczających do szkół na terenie Gminy Miasto Marki na lata 2025-2027” finansowany jest ze środków Gminy Miasto Marki oraz środków Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.
Autorką tekstu jest Beata Sawoń – psycholog, psychoterapeuta, pracuje w Szkole Podstawowej nr 1 w Markach oraz gabinetach prywatnych: Preludium w Warszawie oraz Alma Libre w Markach.
Więcej informacji z Marek
Marki – Warsztaty taneczne dla dorosłych
Marki – Mikołajki Rodzinne
Marki – Najsłynniejszy święty odwiedzi Strugę!
Marki – 35 urodziny OPS
