Na ostatniej w tym roku sesji sejmiku radni przyjęli przyszłoroczny budżet. Poznaliśmy patronów roku, a harcerze z chorągwi stołecznej i mazowieckiej przekazali betlejemskie światło Pokoju.
Światło z Betlejem
Grudniowym obradom Sejmiku Województwa Mazowieckiego przyświecało Betlejemskie Światło Pokoju. Płomień z betlejemskiej groty na ręce przewodniczącego sejmiku Ludwika Rakowskiego i marszałka Adama Struzika przekazali harcerze i zuchenki chorągwi mazowieckiej i stołecznej. W tym roku światło otrzymali także przedstawiciele Młodzieżowego Sejmiku Województwa Mazowieckiego.
Hasło tegorocznej sztafety brzmi: Pielęgnuj dobro w sobie. Nawiązuje ono do Listu św. Pawła do Tesaloniczan: „Wszystko badajcie, zachowujcie to, co dobre”. Ma nas zachęcać do dbania o własny rozwój oraz do poznawania tego, co wartościowe i dobre, by zmieniać świat na lepsze.
Budżet województwa 2026
Przyszłoroczne dochody województwa mazowieckiego oszacowane są na 6,1 mld zł. Udział w podatkach CIT i PIT obliczono na ponad 5 mld zł, co stanowi 82,6 % źródeł dochodu. Szacuje się, że podatek od osób fizycznych wyniesie 1,3 mld zł (wzrost o blisko 120 mln zł w porównaniu do roku 2025), a od osób prawnych – 3,7 mld zł (wzrost o blisko 100 mln zł). Pozostałe dochody pochodzą m.in. z płatności z UE i dotacji celowych. Przychody wyniosą 2,5 mld zł. Wydatki budżetowe zaplanowano ponad 8,4 mld zł, w tym na inwestycje wyasygnowano 3,2 mld zł.
– To jest budżet rozwoju Mazowsza. Najwięcej środków przeznaczymy na transport (3,5 mld zł), zdrowie i sport (885 mln zł), kulturę (755 mln zł) oraz edukację (500 mln zł). Do gmin i powiatów popłynie blisko 840 mln zł wsparcia w ramach autorskich programów samorządu województwa. Razem budujemy przyszłość Mazowsza – podkreśla Ludwik Rakowski przewodniczący sejmiku.
Rozchody wyliczono na 290 mln zł. Planowany deficyt wyniesie 2,2 mld zł. Sfinansowany zostanie kredytem długoterminowym, rozliczeniami z niewykorzystanych środków oraz spłatą udzielonych pożyczek.
Radni przyjęli także Wieloletnią Prognozę Finansową Województwa Mazowieckiego na lata 2026–2038, której projekt pozytywnie zaopiniowała Regionalna Izba Obrachunkowa.
Przewozy autobusowe
W związku z dużym zainteresowaniem, ale także koniecznością zapewnienia mobilności mieszkańców województwa radni zdecydowali o kontynuacji finasowania przewozów autobusowych. Transport zbiorowy ma bezpośredni wpływ na poprawę dostępności usług publicznych, edukacyjnych, zdrowotnych i społecznych, zwłaszcza na terenach, które zaliczane są do obszarów tzw. wykluczenia komunikacyjnego.
Ponowne uruchomienie 10 linii autobusowych nastąpi na terenach:
- Żuromin–Poniatowo–Lutocin–Łukomie–Babiec Piaseczny–Sierpc;
- Żuromin–Chamsk–Sadłowo–Bieżuń–Rościszewo–Sierpc;
- Żuromin–Zielona–Kuczbork–Lipowiec Kościelny–Turza–Mława;
- Sokołów Podlaski–Emilianów–Kostki–Dybów–Kosów Lacki–Treblinka–Małkinia
Górna;
- Ceranów–Kosów Lacki–Poniatowo–Treblinka–Małkinia Górna;
- Węgrów (dworzec autobusowy)–Liw–Grębków–Trzebucza–Milew–Mroczki–Kałuszyn–Mrozy;
- Liw–Grębków–Gałki–Sionna–Mingosy–Kotuń;
- Skrzyńsko–Przysucha (dworzec autobusowy)–Chlewiska–Szydłowiec;
- Przytyk–Domaniów–Potkanna–Wieniawa;
- Omięcin–Zaborowie–Łaziska–Orońsko–Helenów–Ruda Wielka.
Wsparcie Polski Wschodniej
Radni pozytywnie ocenili przygotowany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej projekt Strategii Rozwoju Polski do 2035 roku, podkreślając przy tym dobrą współpracę z administracją regionalną. W dokumencie uwzględniono znaczenie wzmacniania odporności rozwojowej obszarów położonych przy północnej i wschodniej granicy kraju, szczególnie dotkniętych skutkami wojny w Ukrainie oraz destabilizującymi działaniami Rosji i Białorusi.
Jednocześnie wskazano, że Polska Wschodnia wymaga skoordynowanych i długofalowych działań rozwojowych. Region ten od lat zmaga się z niższym poziomem inwestycji, depopulacją, ograniczoną dostępnością transportową i usługową, a sytuacje dodatkowo pogłębiają obecne uwarunkowania geopolityczne i utrata współpracy transgranicznej.
Sejmik zaapelował o utworzenie w Strategii Rozwoju Kraju do 2035 r. Obszaru Strategicznej Interwencji „Polska Wschodnia” oraz o zapewnienie temu makroregionowi dedykowanego wsparcia finansowego w perspektywie budżetowej Unii Europejskiej 2028+. Pozwoli to na wyrównywanie szans rozwojowych, kontynuację spójnej polityki regionalnej oraz wzmocnienie bezpieczeństwa i potencjału Polski Wschodniej, istotnego również w wymiarze europejskim.
Komisja ds. inwestycji strategicznych
Sejmik powołał doraźną komisję ds. inwestycji strategicznych. Do jej zadań należeć będzie m.in. monitorowanie inwestycji o charakterze strategicznym zarówno na poziomie ich planowania, projektowania, jak i realizacji. Komisja będzie także swoistym forum dialogu pomiędzy samorządem a administracją rządową oraz samorządami lokalnymi i innymi podmiotami w zakresie kluczowych przedsięwzięć realizowanych lub planowanych na terenie Mazowsza. Ułatwi to koordynację działań i umożliwi tworzenie spójnego systemu rozwoju regionu opartego na współpracy zainteresowanych instytucji. Zakłada się, że komisja będzie działała do końca kadencji. W jej skład powołano: Grzegorza Benedykcińskiego, Jakuba Kowalskiego, Janinę Ewę Orzełowską, Marcina Podsędka, Ludwika Rakowskiego, Zdzisława Sipierę, Krzysztofa Strzałkowskiego oraz Konrada Wojnarowskiego.
Patroni Roku 2026
W przyszłym roku uczcimy troje Polaków oraz jedno wydarzenie. Sejmik zdecydował, że Mazowszu patronować będą:
- Andrzej Strug (Tadeusz Gałecki), ps. „Borsza”, „Towarzysz August”, „Kudłaty” – pisarz i publicysta, społecznik, polityk, działacz niepodległościowy (w 155. rocznicę urodzin),
- Pola Gojawiczyńska (właśc. Apolonia Gojawiczyńska z Koźniewskich) – jedna z najpoczytniejszych polskich pisarek niepodległościowych okresu międzywojennego (w 130. rocznicę urodzin),
- Mieczysław Fogg (właśc. Mieczysław Fogiel) – piosenkarz obdarzony barytonem lirycznym (w 125. rocznicę urodzin).
- oraz wydarzenie – Mazowsze dla Korony. Jubileusz 500-lecia przyłączenia Mazowsza do Królestwa Polskiego.
Dla upamiętnienia ks. Skierkowskiego
Radni przyjęli stanowisko, którego celem jest upamiętnienie wyjątkowej postaci – ks. Władysława Skierkowskiego. W 2026 r. przypada 140. rocznica jego urodzin oraz 85. rocznica śmierci. Duchowny był odkrywcą, badaczem i promotorem muzyki i kultury kurpiowskiej. W czasie swojej pracy duszpasterskiej z niezwykłą pasją i wrażliwością dokumentował codzienne życie mieszkańców Puszczy Zielonej, ich mowę, obrzędy, pieśni i zwyczaje. Utrwalił w ten sposób bezcenne dziedzictwo kulturowe regionu.
Jego wkład w dokumentowanie, promowanie i zachowanie dziedzictwa kultury ludowej Kurpiów jest nieoceniony. To on zapisał słowa i melodie ponad 2 tys. pieśni kurpiowskich, które inspirowały wybitnych kompozytorów polskich. Wśród nich są m.in. Witold Lutosławski, Henryk Mikołaj Górecki, Stanisław Moryto czy Karol Szymanowski. Ten ostatni korzystał z motywów kurpiowskich w swoich utworach wokalnych, zwłaszcza w cyklach „Sześć pieśni kurpiowskich” i „Dwanaście pieśni kurpiowskich”.
Ochrona zabytków
Sejmik Województwa Mazowieckiego uchwalił Program opieki nad zabytkami na lata 2026–2029. Wyznacza on kierunki działań samorządu w obszarze ochrony, zachowania i odpowiedzialnego wykorzystania dziedzictwa kulturowego regionu. Dokument określa ramy prowadzenia spójnej i długofalowej polityki opieki nad zabytkami w skali całego województwa.
Program jest zgodny z międzynarodowymi standardami ochrony dziedzictwa, w tym konwencjami UNESCO i ICOMOS oraz Strategią Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku „Innowacyjne Mazowsze”. Uwzględnia podwójną rolę samorządu województwa – zarówno jako właściciela obiektów zabytkowych, jak i podmiotu odpowiedzialnego za realizację regionalnej polityki opieki nad dziedzictwem kulturowym. W dokumencie wyznaczono trzy obszary strategiczne działań: świadomość, pomoc i wsparcie oraz działanie, w ramach których realizowane będą przedsięwzięcia edukacyjne, promocyjne i ochronne.
Przeciwdziałanie uzależnieniom
Radni przyjęli także Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2026–2030. Dokument określa kierunki działań samorządu w obszarze polityki społecznej i zdrowotnej, zapewniając ciągłość regionalnych działań profilaktycznych. Głównym celem programu jest ograniczenie szkód związanych z problemami uzależnień w województwie mazowieckim. Zakłada działania profilaktyczne, edukacyjne
i terapeutyczne oraz systematyczną diagnozę i monitorowanie zjawisk związanych z uzależnieniami behawioralnymi oraz używaniem substancji psychoaktywnych. Został on przygotowany na podstawie diagnozy sytuacji w regionie i doświadczeń z poprzednich lat, a jego realizacja będzie prowadzona we współpracy z instytucjami publicznymi, samorządami lokalnymi i organizacjami pozarządowymi.
Współprowadzenie dwóch instytucji kultury
Radni dali zielone światło do kontynuacji prowadzenia wspólnie z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego dwóch instytucji kultury. Są nimi Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana w Warszawie oraz Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego w Karolinie. Radni zgodzili się na zawarcie aneksów do obu umów, które mają obowiązywać do 2030 roku. W przypadku Teatru Polskiego minister kultury będzie przekazywał 5 mln zł dotacji rocznie, a samorząd Mazowsza – 32 mln zł. Zespół „Mazowsze” corocznie otrzyma z ministerstwa blisko 4,5 mln zł, a z budżetu województwa – 58 mln zł.
„Zasłużony dla Mazowsza”
XIV Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Warszawie zostało wyróżnione Odznaką Honorową „Zasłużony dla Mazowsza”. Sejmik nadał ją za wieloletni wkład w rozwój edukacji oraz szczególne osiągnięcia dydaktyczne i wychowawcze. Doceniono zarówno wysoki poziom nauczania (zwłaszcza w naukach ścisłych), jak i sukcesy uczniów i absolwentów.
Historia szkoły i jej bogata tradycja sięgają 1906 roku. Dziś pozostaje jedną z najwyżej ocenianych szkół średnich w kraju, regularnie zajmując czołowe miejsca w ogólnopolskich rankingach. Kształci kolejne pokolenia młodzieży w duchu odpowiedzialności, tolerancji i dążenia do wiedzy.
Aktualizacja programów wsparcia
Radni zgodzili się na wprowadzenie zmian w uchwałach dotyczących przyznanej pomocy w ramach programów wsparcia. Zmiany wynikają ze zmniejszenia kwoty udzielonej dotacji, lub zmiany nazwy projektów. W większości jednak są odpowiedzią na prośby beneficjentów, którzy z różnych powodów musieli z np. zrezygnować z realizacji zadania czy przenieść realizację zadania na kolejny rok. Aktualizacja uchwał dotyczy Instrumentu wsparcia zadań ważnych dla równomiernego rozwoju oraz tegorocznych programów: Autobusy dla mazowieckich szkół oraz Mazowsze dla – klimatu, sportu i straży pożarnych. W przypadku programów Mazowsze dla lokalnych centrów integracyjnych i Mazowsze dla sołectw zmiany objęły dwie edycje – 2024 i 2025.
Inne decyzje
Gmina Konstancin-Jeziorna otrzymała pomoc rzeczową w postaci oświetlenia, które powstało w ramach realizacji inwestycji pn.: Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 721 na odcinku od ul. Julianowskiej w Piasecznie do ul. Skolimowskiej w Konstancinie-Jeziornie. Koszty związane z eksploatacją oświetlenia ponosić będzie gmina.
Radni przyjęli raport z realizacji programu ochrony środowiska dla województwa mazowieckiego za lata 2023–2024.
Sejmik znowelizował także uchwały:
- w sprawie Wieloletniej Prognozy Finansowej Województwa Mazowieckiego na lata 2025–2038,
- uchwałę budżetową na 2025 rok,
- w sprawie emisji obligacji województwa mazowieckiego.
Trzy skargi rozpatrywane przez sejmikową komisję sejmik uznał za bezzasadne.
fot. Amina Księżopolska
Więcej informacji z Mazowsza
Znamy laureatów 5. edycji Mazovian Startup
Za nami 5. Gala „Rok w Kulturze na Mazowszu”.
Mazowieckie Forum Społeczności Energetycznych
Ponad 115 mln zł z KPO dla mazowieckich gmin
